Αναρτήσεις

Δευτέρα 19 Μαρτίου 2018

Έμπνευση: O ρυθμός του νου




Μια από τις ακριβέστερες, ωραιότερα διατυπωμένες, -ερωτική σχεδόν, θα τολμούσα να πω- περιγραφή, που αφορά όχι σε άνθρωπο αλλά στην ΕΜΠΝΕΥΣΗ.

Από που ξεκινάει αυτό το μυστήριο αίσθημα και πώς ξετυλίγεται βήμα-βήμα μέσα στον ανθρώπινο νου, για να καταλήξει τελικά στην πραγμάτωση μιας δημιουργίας;

Ποιητής δεν είναι μόνον εκείνος που γράφει ποίηση ( από το  αρχαίο ελληνικό ρήμα ποιώ = δημιουργώ) αλλά όποιος δημιουργεί εκ του μηδενός ένα δημιούργημα πνευματικό ή πραγματικό έχοντας ως μοναδικά του εργαλεία την ΕΜΠΝΕΥΣΗ και το ΤΑΛΕΝΤΟ να την κάνει πράξη.

Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το βιβλίο της Βιρτζίνια Γουλφ "Γράμμα σ' έναν νέο ποιητή" μετ. Άρης Μπερλής, εκδόσεις Άγρα.
 Η ιδέα για αυτό το γράμμα ανήκει στον Τζων Λέιμαν, νεαρό ποιητή και φίλο του ανηψιού της, προς τον οποίο και απευθύνεται η επιστολή.


  
"...Στο βυθό του νου σου ο ρυθμός χτυπάει ασταμάτητα – αυτό δεν είναι που σε κάνει ποιητή;
Μερικές φορές φαίνεται να εξασθενεί και να σβήνει εντελώς.
Σε αφήνει να φας, να κοιμηθείς, να μιλάς σαν κανονικός άνθρωπος.
Ύστερα πάλι δυναμώνει και σηκώνεται σαν κύμα και πάει να παρασύρει ό,τι έχεις στο μυαλό σου, σ’ έναν κυρίαρχο χορευτικό ρυθμό.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει απόψε.
Είσαι μόνος, έχεις βγάλει το ένα σου παπούτσι, ετοιμάζεσαι να λύσεις τα κορδόνια του άλλου, όταν ξαφνικά σταματάς στη μέση γιατί αμέσως πρέπει να γράψεις αυτό που σου υπαγορεύει ο χορός.
Αρπάζεις γρήγορα πένα και χαρτί και γράφεις όπως- όπως.
Κι ενώ γράφεις, ενώ οι πρώτες στροφές του χορού αποτυπώνονται στο χαρτί, εγώ θα πλησιάσω στο παράθυρο και θα κοιτάξω έξω.
Μια γυναίκα περνάει …
Ύστερα ένας άντρας …
Ένα αυτοκίνητο σταματάει στη γωνία …
Η επιστήμη, λένε, κατάργησε την ποίηση.
Δεν υπάρχει ποίηση στα αυτοκίνητα και τα ραδιόφωνα. Και δεν έχουμε πια θρησκεία. Όλα συγκεχυμένα και παροδικά, επικρατεί ταραχή και χάος.
Ως εκ τούτου, λένε, δεν μπορεί να υπάρξει σχέση μεταξύ του ποιητή και της σημερινής εποχής.
Ανοησίες!
Αυτά τα συμβάντα είναι επιπόλαια.
Δεν κατεβαίνουν σε τέτοιο βάθος ώστε να καταστρέψουν το πιο βαθύ και πρωτόγονο των ενστίκτων: το ένστικτο του ρυθμού.
Το μόνο που χρειάζεσαι τώρα είναι να σταθείς στο παράθυρο και ν’ αφήσεις την αίσθηση του ρυθμού να ανοίγει και να κλείνει …να ανοίγει και να κλείνει, τολμηρά, ελεύθερα, ωσότου το ένα πράγμα λιώσει μέσα στο άλλο, ωσότου τα ταξί χορέψουν με τους νάρκισσους, ωσότου όλα τα κομμάτια σχηματίσουν ένα όλον.
Ανοησίες λέω, το ξέρω.
Αυτό που εννοώ είναι:
Μάζεψε το κουράγιο σου.
Έχε σε ετοιμότητα όλες σου τις αισθήσεις.
Αξιοποίησε όλα τα Δώρα της Φύσης.
Κι ύστερα άφησε την αίσθηση του ρυθμού να αγκαλιάσει τους άντρες και τις γυναίκες, τα λεωφορεία, τα σπουργίτια – ό,τι κυκλοφορεί στο δρόμο – ωσότου τα δέσει όλα σ’ ένα αρμονικό σύνολο.
Αυτό ίσως είναι το έργο σου:
Να βρεις τη σωστή σχέση ανάμεσα σε πράγματα που φαίνονται αταίριαστα κι ωστόσο έχουν μια μυστηριώδη συγγένεια.
Να αφομοιώσεις κάθε εμπειρία που σου προσφέρεται, άφοβα, έτσι ώστε το ποίημά σου ν’ αποτελέσει ολότητα, όχι απόσπασμα.
Ν’ αναστοχαστείς την ανθρώπινη ζωή ποιητικά.
Η κακή ποίηση είναι σχεδόν πάντα το αποτέλεσμα της λησμονιάς του εαυτού μας..."





21 σχόλια:

  1. Ν’ αναστοχαστείς την ανθρώπινη ζωή ποιητικά.
    Η κακή ποίηση είναι σχεδόν πάντα το αποτέλεσμα της λησμονιάς του εαυτού μας

    Τι εξαίρετη και μεγάλη κουβέντα στο τέλος ε ;
    Ναι, Μαρία, αλήθεια λέει....! όλοι μας λίγο πολύ έτσι νιώθουμε. Πολλές φορές έχω πέσει να κοιμηθώ και άξαφνα εκεί ξεκινάει η έκρηξη της έμπνευσης. Πως να γράψω, τι να γράψω, να συνεχίσω τη νουβέλα μου. Ακόμα και στους απλούς περιπάτους.
    Είναι πραγματικά ευλογία αυτό το συναίσθημα. Και άσε αυτούς τους ...δήθεν, τους ξενέρωτους να μιλάνε για ...λογική και άλλες τέτοιες αηδίες.
    Πολύ όμορφο θέμα σήμερα με την καινούργια βδομάδα. Καλησπέρα σου Μαρία μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Έτσι είναι Γιάννη μου. Η έμπνευση απαιτεί νου χωρίς περιορισμούς. Όλα να μπερδεύονται γλυκά -που λέει και η αγαπημένη Μελίνα Τανάγρη- να αφήνεσαι στη ροή του νου..
      Να είσαι καλά
      Καλό απόγευμα
      Σε φιλώ

      Διαγραφή
  2. Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση. Καλησπέρα Μαρία μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μου άρεσε πάρα πολύ !!! πήρα να έχω για σκέψη όμορφα λόγια . Καλό ξημέρωμα Μαράκι μου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όμορφα λόγια..όμορφες σκέψεις
      Καλό απόγευμα Έλενά μου
      Φιλιά!

      Διαγραφή
  4. Γεια σου Μαρία.

    Εγώ πάλι νομίζω ότι ο ρυθμός δεν είναι σημαντική παράμετρος της έμπνευσης. Η τυχαιότητα και το πάθος θα έλεγα. Ναι μεν ο ρυθμός είναι απαραίτητος σε κάθε δημιούργημα, όχι όμως για την έμπνευση. Η έμπνευση είναι μάλλον αχρονική, στιγμιαία.

    Εκτός αν εννοεί εκείνον (τον αργό συνήθως) ρυθμό που σου επιτρέπει να αντιλαμβάνεσαι (συντονίζεσαι) καλύτερα. Όμως και πάλι, τότε είναι μάλλον προϋπόθεση (ή θετικός καταλύτης) για έμπνευση, όχι έμπνευση.

    Καλό βράδυ (btw, ωραίος πίνακας)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν βλέπω να διαφωνείτε σε κάτι με την Βιρτζίνια Γουλφ, Γιάννη μου. Λέτε το ίδιο πράγμα με διαφορετικά λόγια και ύφος.
      Καλό απόγευμα (και ευχαριστώ για τον πίνακα)

      Διαγραφή
  5. Συμφωνώ με τους φίλους ,ου τον Γιάννη και τον Κώστα. Η έμπνευση είναι "αχρονική" (τέλεια έκφραση)... δίχως λογική, απρόβλεπτη αλλά και έτοιμες τις κεραίες σου στα οποιαδήποτε συμβάντα που γίνονται γύρω μας. Νομίζω, όσοι ασχολούνται με τη γραφή, κάπου σε κάποια τσέπη τους, έχουν ένα μικρό σημειωματάριο, για αν μην "χάνουν" τίποτε από εκείνες τις στιγμιαίες και απρόβλεπτες αναλαμπές. Εγώ το εφαρμόζω και σώζει!
    Την Καλημέρα μου φίλοι μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το μπλοκάκι...ναι..μεγάλη υπόθεση το μπλοκάκι Βασίλη μου!
      Οι σημειώσεις, γενικά, πράγματι βοηθούν πάρα πολύ και ειδικά όταν αφορούν σε γεγονότα του παρελθόντος που λογικά δεν γίνεται να θυμάται κανείς.
      Καλό σου απόγευμα Βασίλη μου!

      Διαγραφή
  6. Καλημέρα φίλη μου, πρωινή πρωινή με το καφέ μπροστά μου σου κάνω επίσκεψη και αντί για...κουλουράκια στο τραπέζι βρίσκω υπέροχους στοχασμούς. Η Ποίηση φίλη μου ανάγκη να βρίσκεται μέσα μας για να λεγόμαστε "άνθρωποι". Βέβαια υπάρχουν και οι..εκλεκτοί, αυτοί που οι σκέψεις τους είναι ρίμες και παιχνίδι με το Πήγασο.Είναι εκείνοι που τους "φίλησε" ο Θεός έλεγε η γιαγιά μου. Εγώ πιο πεζή θα σου πω μία Αχτιδένια καλημέρα και θα πάρω μαζί μου τη γλυκύτητα των όσων ανάρτησες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που σε διαβάζω και εδώ Αχτίδα μου και σ' ευχαριστώ εσένα, - όπως και όλους τους φίλους- για την επίσκεψή σου.
      Ο Θεός, πάντως, σε έχει "φιλήσει" σίγουρα!
      Να είσαι καλά και να χαρίζεις την ομορφιά σου σε όλους μας.
      Καλό σου απόγευμα :)

      Διαγραφή
  7. Μαρία μου σε κάθε νέα σου παρέμβαση ανεβάζεις τον πήχυ κι αναπόφευκτα εμπνέεις...

    Η ταπεινότητά μου θεωρεί ότι η έμπνευση είναι σε απόλυτη συνάρτηση με την ορατότητα της Ψυχής .Από αυτό το άυλο σύμπαν του εαυτού μας εκπέμπονται σήματα στο νου και κείνος λειτουργεί πλέον στο ρυθμό της καρδιάς.

    Αυτή η υπέροχη ενορχήστρωση αποτελεί την αφορμη κι αιτία των έργων των ποιητών ,των λογοτεχνών,των ζωγράφων,των μουσικών των εν γένει χαρισματικών συνανθρώπων στον εικαστικό χώρο και όχι μόνο.
    Η έμπνευση στον απλό άνθρωπο είναι αυτή που αναπτερώνει την ψυχή του με απλά κ΄ασήμαντα ερεθίσματα και τα καταφέρνει ο νους να μην βαλτώνει στην καθημερινότητα του.

    Καλή σου μέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πάρα πολύ εύστοχα το θέτεις Λυγερή μου το ζήτημα της έμπνευσης.
      Δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε μαζί σου!
      Και να ευχηθούμε να με επισκέπτεται η έμπνευση πιο συχνά στη ζωή μας.
      Καλό σου απόγευμα

      Διαγραφή
  8. Ναι απαραίτητη η έμπνευση αλλά και το ταλέντο...Όμορφη ανάρτηση και ενδιαφέρουσα. Αυτό το ''Να βρεις τη σωστή σχέση ανάμεσα σε πράγματα που φαίνονται αταίριαστα κι ωστόσο έχουν μια μυστηριώδη συγγένεια'' φοβερή κουβέντα γιατί όντως ο ποιητής αυτή τη σχέση ψάχνει.
    Τώρα αυτό για την κακή ποίηση τι να πω; Για μένα μπορεί να είναι κακή για σένα όχι...υποκειμενικό τελείως. Αν μιλάει για κανόνες ποίησης αλλάζει, αυτά τα ξέρουν οι ειδικοί κριτικοί. Πραγματικά και ο πίνακας υπέροχος
    Καλή σου εβδομάδα Μαράκι μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα Άννα μου, για τον κάθε αναγνώστη είναι υποκειμενικό θέμα η αξιολόγηση "καλό ή κακό" και πολύ περισσότερο για τον ίδιο το δημιουργό.
      Σ'ευχαριστώ Καλή εβδομάδα και Καλό σου απόγευμα!

      Διαγραφή
  9. Καλησπέρα. Πολύ όμορφα και χρήσιμα όσα έγραψες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Σ' ευχαριστώ πολύ Μαρία Έλενα
    Να είσαι καλά
    Φιλάκια :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Σ' ευχαριστώ πολύ φίλε Κώστα!
    Να είσαι καλά, καλό βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Να ξεκινήσω από τον πίνακα που είναι σκέτη ποίηση;
    Και σίγουρα αυτή η περιγραφή είναι η καλύτερη που έχει γραφτεί για την έμπνευση!
    Καλό ξημέρωμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Δεν ξερω τους κανονες ,δεν ειμαι ποιητρια, οταν ομως ηθελα να εκφραστω σχεδον αυτο εκανα : " Μάζεψε το κουράγιο σου.Έχε σε ετοιμότητα όλες σου τις αισθήσεις "
    ισως να το καταφερα ,ισως παλι και οχι ,ομως εκεινη η φλογα οσες φορες αναψε μεσα μου την αφησα να βγει .Καλη συνεχεια στη μερα σου !

    ΑπάντησηΔιαγραφή