"Κοντεύω να γίνω "μικρός". Μικραίνει κανείς όταν ατέλειωτα βιάζει τον εαυτό του να είναι χωμένος σ' ένα μηχανισμό στενό και ανόητο."
Ίων Δραγούμης ( πίνακας: PATRICK SAUNDERS American Artist)
Απ' όταν θυμάμαι τον εαυτό μου, είχα πάντα ένα θεματάκι με τα ύψη.
Δεν είμαι υψοφοβική, αν αυτό νομίσατε. Αντίθετα, πάντα μου άρεσε να βλέπω τον κόσμο από ψηλά.
Όχι..."αφ' υψηλού" :) όπως μπορεί πάλι να νομίσατε, αλλά από ύψος.
Ο Φρόυντ σίγουρα θα είχε πολλά να μας πει - ίσως και να έχει πει κι εγώ να μην το γνωρίζω -, σχετικά με το θέμα μου που, είμαι βέβαιη πως το μοιράζομαι με πολλούς άλλους ανθρώπους.
Ίσως να οφείλεται σε μια ενδεχόμενη τάση μου να μην εμπλέκομαι πολύ με την... πραγματικότητα, να μου αρέσει να αιθεροβατώ :)
Άλλη εκδοχή είναι, να αρκούμαι στο να βλέπω μόνον τα όμορφα και όχι τα άσχημα της ζωής.
Και μια τρίτη, να μου αρέσει να βλέπω τη μεγάλη εικόνα.
Όπως και να 'χει πάντως, εμένα μου αρέσει το ύψος, ο ανοιχτός ορίζοντας, περισσότερο κι απ' τη θάλασσα ακόμα.
Αφού όμως δεν μπορώ, λόγω συνθηκών, να απολαμβάνω... το "κουσούρι" μου, βρήκα άλλον τρόπο να ικανοποιώ αυτή την επιθυμία μου. Αναζητώ στο διαδίκτυο εικόνες από ψηλά. Ψάχνοντας βρήκα θησαυρούς. Ανακάλυψα ανθρώπους που έχουν δημιουργήσει μια ξεχωριστή "σχολή" αεροφωτογραφίας. Και επειδή, όποιος ψάχνει βρίσκει, η αρχική αναζήτησή μου με οδήγησε στους εναέριους αρχαιολόγους και συγκεκριμένα στονKLAUS LEIDORF.
Είναι γερμανός εναέριος αρχαιολόγος και εργάζεται στη Βαυαρία. Σπούδασε προτεσταντική θεολογία και υπηρέτησε μέχρι το 1989 ως κρατικός υπάλληλος στο Βαυαρικό Κρατικό Γραφείο για την διατήρηση των ιστορικών μνημείων. Μετά πήρε ιδιωτική άδεια πιλότου και άρχισε να φωτογραφίζει τα ιστορικά μνημεία από αέρος. Ίδρυσε εκδοτική εταιρεία, μια από τις μεγαλύτερες στη γερμανική γλώσσα, με ειδίκευση στην αρχαιολογική λογοτεχνία. Οι εναέριες καλλιτεχνικές φωτογραφίες του είναι άπειρες και διακρίνονται για την υψηλή αισθητική τους.
"Όποιος προχωράει αποφασιστικά προς την κατεύθυνση των ονείρων του, και παλεύει για να ζήσει τη ζωή που είχε ονειρευτεί, θα συναντήσει την επιτυχία εκεί που δεν περίμενε".
Σήμερα που, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ίσως, εφαρμόζονται μαζικά, παγκόσμια και σε συγχρονισμό άδικοι νόμοι, μέσω των οποίων διαμορφώνεται η ζωή των ανθρώπων προς το χειρότερο, ο νους πάει στον Χένρι Ντέιβιντ Θορώ.
Τον Ιούλιο του 1845, ένας άντρας οδηγήθηκε στη φυλακή επειδή αρνήθηκε να πληρώσει τους φόρους έξι χρόνων, στην πολιτεία της Μασαχουσέτης. Δεν ήθελε, όπως είπε, με τα χρήματά του να στηρίξει το καθεστώς της δουλείας και τον επεκτατικό πόλεμο της Αμερικανικής κυβέρνησης στο Μεξικό.
Μέσα στη φυλακή έγραψε ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά δοκίμια που έμελλε να επηρεάσουν προσωπικότητες όπως ο Τολστόι, ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και ο Γκάντι.
Το δοκίμιο είχε τον τίτλο "Περί του καθήκοντος της πολιτικής ανυπακοής", ένα κείμενο υπέρ της ανυπακοής σε ένα άδικο κράτος.
Τέσσερα χρόνια πριν ξεσπάσει η Ελληνική Επανάσταση του 1821, γεννήθηκε στο Κόνραντ της Μασαχουσέτης ο Χένρι Ντέιβιντ Θορώ, ένας σημαντικός φιλόσοφος, συγγραφέας, φυσιοδίφης και ποιητής.
Για τους Αμερικανούς ο Θορώ είναι ο θεμελιώδης λίθος της κουλτούρας τους και για τον υπόλοιπο κόσμο ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους, παγκόσμια.
Υποστήριξε την κατάργηση της δουλείας.
Ανέδειξε την σπουδαιότητα μιας απλής ζωής σε φυσικό περιβάλλον.
Προφήτευσε τις μεθόδους και τα ευρήματα της οικολογίας στο βιβλίο του "Γουόλντεν" και κυρίως χαρακτηρίστηκε από τους συγχρόνους του άστοχα ως αναρχικός εξαιτίας του βιβλίου του "Περί του καθήκοντος της πολιτικής ανυπακοής".
Ο Χένρι Ντέιβιντ Θορώ, γενήθηκε το 1817 στο Κόνκορντ της Μασαχουσέτης.
Πρώτος ο Τολστόι στο έργο του "Ανάσταση" εξαίρει την σπουδαιότητα των φιλοσοφικών απόψεων του Θορώ. Ο Γκάντι και ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ υιοθετούν την αντίσταση μέσω της μη βίας, μέσω της ανυπακοής.
Ολόκληρη η πολιτική φιλοσοφία επηρεάστηκε από τον Θορώ, και συνεχίζει να επηρεάζεται.
Το πρώτο επάγγελμα που διάλεξε να κάνει ήταν δάσκαλος. Το δεύτερο αγρότης και το τρίτο συγγραφέας.
Πέθανε από φυματίωση τον Μάιο του 1862, στα 45 χρόνια του. Πέντε μήνες πριν την Ελληνική λαϊκή εξέγερση του 1862 που είχε ως αποτέλεσμα την καθαίρεση του βασιλιά Όθωνα.
Η παγκόσμια διαθήκη που άφησε είναι τα δύο σημαντικά βιβλία, που αναφέρθηκαν πιο πάνω:
Το "Walden ή η ζωή στο δάσος", η αναζήτηση της απλής ζωής σ' ένα φυσικό περιβάλλον και
το "Περί του καθήκοντος της πολιτικής ανυπακοής", ένα επιχείρημα υπέρ της ανυπακοής προς ένα άδικο κράτος. Βιάστηκαν εξ αιτίας αυτού του έργου του να τον χαρακτηρίσουν αναρχικό, αφού στην πραγματικότητα με αυτό, υποστήριξε τη διόρθωση και όχι την κατάργηση του κράτους.
Ανήκει στην ομάδα των Τρανσενταλιστών της Αμερικής, δηλαδή των "υπερβατικών" φιλοσόφων και συγγραφέων.
Υπήρξε ο πρώτος που μίλησε για τη φύση και τον σπουδαίο ρόλο της. Δίκαια ονομάστηκε "πρώτος οικολόγος".
Μερικά αποσπάσματα:
"Καλύτερη κυβέρνηση, αυτή που κυβερνά ελάχιστα".
"Άδικοι νόμοι υπάρχουν. Θα αρκεστούμε να τους υπακούμε ή θα προσπαθήσουμε να τους διορθώσουμε; Και μέχρι να το καταφέρουμε θα τους υπακούμε ή θα τους παραβιάσουμε αμέσως;"
"Άν κάποιος που δεν έχει περιουσία αρνηθεί έστω και μια φορά να δώσει εννιά σελίνια στο κράτος, μπαίνει στη φυλακή για χρονικό διάστημα που δεν περιορίζεται από κανένα νόμο που γνωρίζω, και καθορίζεται μόνον απ' την διακριτική ευχέρεια εκείνων που τον φυλάκισαν. Αν όμως κλέψει από το κράτος ενενήντα φορές εννιά σελίνια, σύντομα αφήνεται ελεύθερος και πάλι".
"Άν η φύση της αδικίας είναι τέτοια που σε υποχρεώνει να γίνεις φορέας αδικίας προς κάποιον άλλον, τότε, λέω, παραβιάστε τον νόμο. Αφήστε τη ζωή σας να λειτουργήσει ως μια ενάντια δύναμη τριβής που θα σταματήσει τη μηχανή. Εκείνο που οφείλω να κάνω είναι να φροντίζω, σε κάθε περίπτωση, να μην αποτελώ μέρος της αδικίας που καταδικάζω".
"Θα έρθουν στιγμές που οι άνθρωποι θα σας πουν ότι το χρήμα είναι "σκληρό". Σκληρές είναι και οι τσακμακόπετρες, μα μέσα τους δεν έχουνε μέταλλο. Το χρήμα δεν είναι για φάγωμα, λέω εγώ. Μονάχα φανταστείτε έναν άνθρωπο σ' αυτόν τον καινούργιο κόσμο, μέσα στην ξύλινη καλύβα του, ανάμεσα στα καλαμπόκια και τις πατάτες του, με μια στάνη απ' τη μια μεριά, να λέει ότι το χρήμα είναι σκληρό. Τι σχέση έχει αυτό με την καλλιέργεια του φαγητού του, το κόψιμο των ξύλων του, με το να μένει μέσα όταν βρέχει, κι άμα το φέρει η ανάγκη, να πλέκει ή να υφαίνει τα ρούχα του;".
"Θα πρέπει να νιώθετε άλλος άνθρωπος μετά από την μοναχική σας βόλτα στα βουνά. Θεωρώ πως όταν βρίσκομαι στις κορυφές τους, αισθάνομαι το ίδιο δέος με εκείνων που μπαίνουν σε μια εκκλησία. Να βλέπεις πάνω σε τι γη έχτισες το σπίτι σου και, ενδεχομένως, έναν κήπο. Είναι σαν το πέρασμα των χρόνων και χρόνων. Πρέπει να ανεβείτε ένα βουνό για να μάθετε τι σας συνδέει με την ύλη". Απόσπασμα από το έργο Γράμματα ενός υπερβατιστή.
"Πήγα στο δάσος επειδή επιθυμούσα να ζήσω συνειδητά, να αντιμετωπίσω μονάχα τα ουσιώδη της ζωής, και να δω αν θα μπορούσα να μάθω όσα είχε να μου διδάξει, έτσι ώστε, όταν θα ερχόταν η ώρα μου να πεθάνω, να μην ανακάλυπτα ξαφνικά ότι δεν είχα ζήσει ποτέ...Ήθελα να γευτώ μια ζωή γεμάτη και να ρουφήξω όλο της το μεδούλι, να ζήσω με τρόπο τόσο αυστηρό και σπαρτιάτικο, ώστε να τρέψω σε άτακτη φυγή οτιδήποτε δεν ήταν ζωή".
Χένρυ Ντέιβιντ Θορώ
"Τα δάση δεν είναι ακατοίκητα αλλά ασφυκτικά γεμάτα από τίμια πνεύματα το ίδιο καλά με μένα...
Αυτό που ονομάζουμε άγρια φύση, είναι ένας πολιτισμός διαφορετικός απ' τον δικό μας."
"Σε τί χρειάζεται ένα σπίτι αν δεν έχεις έναν υποφερτό πλανήτη να το βάλεις επάνω;"
"Τα πουλιά δεν τραγουδούν ποτέ μέσα στις σπηλιές".
"Είμαστε γεννημένοι για να πετύχουμε, όχι να αποτύχουμε".
"Πρέπει όχι μόνο να στοχεύεις καλά, αλλά και να τεντώνεις το τόξο με όλη σου τη δύναμη".
"Δεν έχω χρόνο να είμαι βιαστικός".
"Δυο χιλιάδες καλοκαίρια έχουν προσδώσει στα μνημεία της αρχαίας Ελληνικής λογοτεχνίας, όπως και στα μάρμαρά της, μόνον μια ώριμη, χρυσή και φθινοπωρινή απόχρωση, έχοντας μεταφέρει τη γαλήνια και ουράνια ατμόσφαιρά τους σε όλη τη γη, για να τα προστατεύσουν από τη διάβρωση του χρόνου".
"Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν ζωές μέσα σε σιωπηλή απόγνωση".
"Η κατοικία μου ήταν μικρή, δεν έφτανε ούτε να φιλοξενήσει έναν αντίπαλο". (Αντίγραφο της καλύβας του και το άγαλμά του, στο δάσος όπου απομονώθηκε για έναν χρόνο)
"Αυτούς που αγαπάμε, μπορούμε να τους μισήσουμε. Οι άλλοι μας είναι αδιάφοροι".
"Ο πλούτος του ανθρώπου μετριέται από τον αριθμό των πραγμάτων που έχει την πολυτέλεια να αφήνει απείραχτα".
"Οι άνθρωποι γυρίζουν πειθήνια στο σπίτι τους το βράδυ και η ζωή τους μαραζώνει, αφού εισπνέει ξανά και ξανά την ίδια της την ανάσα. Κάθε μέρα, θα έπρεπε να γυρίζουμε σπίτια μας από μακριά, από περιπέτειες και κινδύνους και νέες ανακαλύψεις, με νέες εμπειρίες και νέο χαρακτήρα".
"Τι συμβολίζει η Αφρική - τι συμβολίζει η άγρια φύση; Μήπως δεν είναι τάχα και ο δικός μας εσωτερικός κόσμος, λευκή, ανεξερεύνητη περιοχή του χάρτη, κι ας αποδειχτεί μαύρη σαν τις ακτές της Αφρικής, όταν κάποτε ανακαλυφθεί;"
Ο Ιππότης με το χέρι στο στήθος - Δομήνικος Θεοτοκόπουλος.
Μουσείο ντελ Πράδο, Μαδρίτη.
Ήταν μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της ζωής της. Κράτησε πέντε χρόνια και χώρεσε δυο θανάτους, την απώλεια του πατρικού, πολλές μετακινήσεις, πολλή σωματική και ψυχική κούραση και το κλείσμο ενός οδυνηρού κύκλου.
Οι γονείς της έφυγαν μετά από βαρειές ασθένειες, με διαφορά έξι μηνών. Βρίσκονταν στην επαρχία και έπρεπε να αφήνει τη δουλειά και το σπίτι της για να τους επισκέπτεται κάθε βδομάδα, και να τους φροντίζει.
Το παιδί της έφευγε από το σπίτι το πρωί στις επτά και γύριζε στις εννιά το βράδυ, ετοιμαζόταν για πανελλήνιες. Τι να σου κάνει κι ο σύζυγος που έφευγε κάθε πρωί στις έξι και γύριζε στις πέντε το απόγευμα;
Η δουλειά της έμεινε πίσω. Οι υποχρεώσεις την κυνηγούσαν, όλοι περίμεναν κάτι από εκείνη. Ήρθε όμως η εποχή που τελείωσε κι αυτή η περίοδος και άρχισε να μετράει απώλειες. Όλα της φαίνονταν άγευστα, χωρίς νόημα. Την είχε ρουφήξει το πένθος και δεν μπορούσε να βγει πάνω.
Μια μέρα, πήρε την κόρη της και πήγαν για ψώνια. Ανηφόριζαν έναν ήσυχο δρόμο. Ήταν Σάββατο πρωί, γύρω στις εννιά. Άνοιξη. Όμορφη μέρα. Κρατούσε το κορίτσι απ' το χέρι. Όχι για κείνην. Για την ίδια. Για να παίρνει δύναμη απ' το παιδί της. Περπατούσε αργά με το βλέμμα καρφωμένο στις πλάκες του πεζοδρομίου. Πλακωμένη ήταν και η ψυχή της. Δεν ανάσαινε.
"Δε θυμάμαι...", μου είπε "αν σκεφτόμουν κάτι. Θυμάμαι όμως πώς ένιωθα. Εξαϋλωμένη. Εντελώς. Σαν να μην ήμουν απ' τον κόσμο τούτο. Δεν επικοινωνούσα. Κάποια στιγμή άκουσα το παιδί να μου λέει " Πρόσεχε μαμά!", και την ένιωσα να με τραβάει απ' το χέρι που κρατούσα. Σαν να ξύπνησα".
"Σήκωσα τα μάτια μου από κάτω και είδα να στέκει εμπρός μου..."O Ιππότης με το χέρι στο στήθος". Το ίδιο βλέμμα, το ίδιο πρόσωπο, η ίδια γλυκιά ματιά. Το χέρι του ακουμπησμένο χαλαρά πάνω στο γελέκι του. Στη ζώνη του άστραφτε ένα ασημομάχερο. Το βλέμμα του ακίνητο. Στόχευε μακριά. Στο βάθος του δρόμου. Μου φάνηκε θεόρατος. Η κορμοστασιά του υψωνόταν στον ουρανό. Τα έχασα. Δέος με κατέκλυσε. Η καρδιά μου άρχισε να χτυπάει σαν τρελή. Ζαλίστηκα και νόμισα για μια στιγμή πως θα λιποθυμήσω. Πιο πέρα, στεκόταν κι άλλος ένας, όμοιος με τον πρώτο. Έμοιαζαν σαν δυο σταγόνες νερό. Δυο άντρες πανύψηλοι, πανέμορφοι, ντυμένοι με γαλάζιες κρητικές φορεσιές, πωλούσαν τα προϊόντα τους, που βρίσκονταν απλωμένα πρόχειρα στο πορτ μπαγκάζ ενός αυτοκινήτου.
"Αμέσως σκέφτηκα: δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι! Αρχάγγελοι είναι. Κατέβηκαν στη γη για να μου δώσουν ένα μήνυμα".
"Ντράπηκα στη σκέψη, πως ίσως να κατάλαβαν την ταραχή μου. Ετάχυνα το βήμα μου, τραβώντας και το παιδί κοντά μου. Στη στροφή σταμάτησα".
"Τι έπαθες μαμά;"
"Τους είδες;"
"Ποιούς;"
"Τους αρχαγγέλους! Ή μήπως ήτανε θεοί του Ολύμπου;"
Το κορίτσι μου σάστισε.
"Τους Κρητικούς λες; Σιγά βρε μάνα!"
Γέλασε το παιδί. Εγώ πάλι, καθόλου. Ακόμα τους θυμάμαι.
Γιατί, εκείνο το πρωί, σηκώνοντας τα μάτια μου να τους κοιτάξω, αντίκρυσα... τον ουρανό...για πρώτη φορά, μετά από πέντε χρόνια!".
Αυτά είπε.
Μετά, κάρφωσε το βλέμμα της στο δικό μου.
Κι εγώ κατάλαβα...
(Ένα τραγούδι - προσευχή στους αρχαγγέλους του Κόσμου!)
