Χρειάζεται να κάνουμε ένα μακρύ και βαθύ ταξίδι, προκειμένου να προσεγγίσουμε το έργο του σημαντικότερου φωτογράφου του εικοστού αιώνα, του "πατέρα" της φωτο-δημοσιογραφίας Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν.
Υπήρξε πραγματικός καλλιτέχνης και κυρίως, μέσα από τις φωτογραφίες του γνωρίσαμε ιστορικά γεγονότα που αλλιώς δεν θα είχαμε την ευκαιρία να τα καταγράψουμε στη μνήμη μας τόσο γλαφυρά. Ιστορικά γεγονότα λέγοντας εννοώ τον Ισπανικό Εμφύλιο, τον Μάη του '68, την Κινέζικη Επανάσταση.
Αλλά όχι μόνον αυτά. Επίσης πορτραίτα μεγάλων προσωπικοτήτων και φωτογραφίες από ταξίδια του σε όλο τον κόσμο που απαθανάτισαν πολέμους, θύματα, αλλά και ανθρώπους της καθημερινότητας. Δηλαδή τη ζωή όπως συμβαίνει στον κόσμο.
Τι το διαφορετικό έκανε αυτός ο φωτογράφος από τους άλλους;
Βγήκε στο δρόμο για πρώτη φορά, έχοντας περασμένη στον καρπό του την φωτογραφική του μηχανή με τον νορμάλ φακό των 50 mm. Καμιά φορά και με έναν τηλεφακό των 90 mm. Τίποτα στημένο. Ούτε στούντιο, ούτε σκηνικά. Όλα ζωντανά και σουρεαλιστικά.
 |
| Ανρί Καρτιέ Μπρεσόν (22 Αυγούστου 1908 - 3 Αυγούστου 2004) |
Έβγαζε τις φωτογραφίες του με έναν μοναδικό σκοπό, να απαθανατίσει την "αποφασιστική στιγμή". Δικός του αυτός ο ορισμός. Έτσι όρισε τις φωτογραφίες του δρόμου.
 |
| Από την Ελλάδα |
Σε πολλές φωτογραφίες του επικρατεί μια μεγάλη σιωπή ενώ συγχρόνως υποβόσκει μια νευρική ένταση.
Αποτυπώνοντας τις στιγμές, στην ουσία, δηλώνει πως η ζωή είναι ήδη αλλού.
Φωτογράφισε τους φτωχούς στους δρόμους του Μεξικού το 1930 αλλά και στο Παρίσι και στη Μαδρίτη.
 |
| Πλήθος που περιμένει έξω από μια τράπεζα για να αγοράσει χρυσό κατά τις τελευταίες μέρες του Κουομιντάνγκ. Σαγκάη, Δεκέμβριος 1948. |
Φωτογραφίες του Καρτιέ Μπρεσόν από την Ελλάδα
Ο Kartier Bresson μας λέει:
" Εμείς οι φωτογράφοι ασχολούμαστε με πράγματα που συνεχώς εξαφανίζονται, και όταν έχουν εξαφανιστεί δεν υπάρχει καμμιά επινόηση στη γη που να μπορεί να τa κάνει να επιστρέψουν ξανά. Δεν μπορούμε να αναπτύξουμε και να εκτυπώσουμε μια μνήμη. Δεν υπάρχει κλειστή φιγούρα στη φύση. Κάθε σχήμα συμμετέχει με ένα άλλο. Κανένα πράγμα δεν είναι ανεξάρτητο από το άλλο. Tο ένα κάνει ρήμα με το άλλο, και το φως τους δίνει σχήμα.
Η φωτογραφία από μόνη της δεν μ' ενδιαφέρει. Θέλω μόνο να συλλάβω ένα λεπτό μέρος της πραγματικότητας.
Μέσω της ζωής ανακαλύπτουμε τους εαυτούς μας, την ίδια στιγμή που ανακαλύπτουμε τον κόσμο γύρω μας. Φωτογραφίζω σημαίνει, να βάζω στην ίδια γραμμή οπτικής της όρασης, το κεφάλι, το μάτι και την καρδιά.
Φωτογραφία σημαίνει, να κρατάς την αναπνοή κάποιου όταν όλα συγκλίνουν για να συλλάβουν την φευγαλέα πραγματικότητα. Είναι εκείνη ακριβώς η στιγμή που η κυριαρχία μιας εικόνας γίνεται μεγάλη σωματική και πνευματική χαρά".
Όταν τελείωσε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, βγήκε πάλι στους δρόμους και απαθανάτισε το συνολικό μείγμα ανακούφισης, εξάντλησης και θυμού που ακόμα αιχμαλωτίζουν το μάτι.
Άνθρωποι που κοιτάζουν ψηλά, τον ουρανό, άνθρωποι που τεμπελιάζουν στα πάρκα ή παίζουν σαν παιδιά.
Η δουλειά του καλύπτει τρεις δεκαετίες '30, '40, '50 και στηρίχτηκε πάνω στην κοινωνική του συνείδηση. Συνεργάστηκε με τον γίγαντα Ζακ Ρενουάρ στον κινηματογράφο. Γνώρισε τον Πικάσο και τον φωτογράφησε, όπως και πολλούς άλλους καλλιτέχνες.
 | ||
Ο μεγάλος ζωγράφος Ανρί Ματίς που σχεδιάζει στο σπίτι του ενώ τον παρακολουθούν τα κατοικίδια πουλιά του.
|
 |
| Μάης του 1968 στο Παρίσι. Ο Καρτιέ Μπρεσόν στήνεται σε μια άκρη και περιμένει τον "κατάλληλο" περαστικό για να τραβήξει αυτή την φωτογραφία. Στον τοίχο έχουν γράψει οι νέοι "Απολαύστε χωρίς περιορισμό". Η λέξη "Jouissez" έχει έντονη σεξουαλική χροιά. |
"Στη φωτογραφία το μικρότερο πράγμα μπορεί να είναι ένα μεγάλο θέμα. Η μικρή ανθρώπινη λεπτομέρεια μπορεί να γίνει ένα έμβλημα".
"Yπάρχει μια στιγμή όπου το μάτι, η καρδιά και το μυαλό βρίσκονται σε μια ευθεία. Κι αυτή είναι η στιγμή που θα μας δώσει μια φωτογραφία που θα μετρήσει για την υπόλοιπη ζωή μας".
"Ο σουρεαλισμός είχε μια βαθιά επίδραση πάνω μου, και σε όλη μου τη ζωή έκανα ό,τι μπορούσα για να μην τον προδώσω ποτέ".
"Το "Magnum" είναι μια κοινότητα σκέψης, μια κοινή ανθρώπινη ιδιότητα, μια περιέργεια για το τι συμβαίνει στον κόσμο, ένας σεβασμός γι' αυτό που συμβαίνει, και μια επιθυμία να το μεταγράψουμε οπτικά".
Ο πόλεμος τον βρήκε αιχμάλωτο των Γερμανών. Προσπάθησε να αποδράσει. Οι δύο πρώτες απόπειρες απέτυχαν αλλά η τρίτη το 1943, στέφτηκε με επιτυχία. Μετά αφιερώθηκε στη φωτογραφία.
Όλα όσα είπε σε σχέση με τον εαυτό του και την δουλειά του βρίσκονται συγκεντρωμένα στον βιβλίο "Η αποφασιστική στιγμή", εκδόσεις ΑΓΡΑ
"Είναι ντροπιαστικό να σου απονέμουν βραβείο. Και το να είσαι διάσημος επίσης είναι ντροπιαστικό. Είσαι ευγνώμων, αλλά ντροπιαστικό. Για έναν αναρχικό, είναι ντροπιαστικό. Είμαι αναρχικός."
"Τι σημαίνει αναρχικός;"
"Η αναρχία είναι ηθική"
"Τι ηθική; Μπορείτε να ορίσετε την ηθική;"
"Είναι σαν ένα ταξίδι. Ο τρόπος που φέρεσαι, που πράττεις, που αγαπάς τελικά"
"Τελικά για την αγάπη"
"Απόλυτα! Εγκεφαλικά, πνευματικά και τελικά σωματικά"
Breson interview
Τελικά μερικοί άνθρωποι είναι αλήθεια τόσο μα τόσο εμπνευσμένοι, που μια ικανή του δεξιότητα την εκτοξεύουν στον έναστρο κόσμο της τέχνης. Και της δίνουν μια τέτοια αίγλη, μια τέτοια ομορφιά, που ξεπερνά τις πιο προχωρημένες προσδοκίες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈτσι και ο Μπρεσσόν, απογειώνει τα πάντα στη φωτογραφία! Κινείται σε έναν άλλον κόσμο, σαν να δεσμεύει στα καρέ του, μοναδικές στιγμές ζωής και κίνησης. Κάθε του κλικ είναι μοναδικό αποτύπωμα μιας στιγμής, που την κάνει να ξεχωρίζει.
Θαυμάζω σε σένα Μαρία, την ικανότητα, να ανακαλύπτεις τέτοιους ανθρώπους. Είσαι ένας "κυνηγός" μοναδικών ανθρώπων, που έδωσαν πολύ δυνατά και ιδιαίτερα πράγματα με την τέχνη τους.
Μοναδική η προσφορά σου, αντιλαμβάνεσαι.
Την αγάπη μου καλή μου και την καλησπέρα μου.
Το ενδιαφέρον του για την φωτογραφία άρχιζε και σταματούσε στο "κλικ" της στιγμής. Τίποτε άλλο. Δεν τύπωνε ο ίδιος τις φωτογραφίες του. Ο ένας μαθαίνει από τη γνώση του άλλου.
ΔιαγραφήΣ' ευχαριστώ πολύ, Καλημέρα Γιάννη μου!
Ακριβώς αυτό, Μαρία μου. Ο ένας μαθαίνει στον άλλο. Ένας κύκλος. Την καλησπέρα μου με φιλιά, κοπέλα μου.
ΔιαγραφήΥπέροχο αφιέρωμα για έναν δάσκαλο της φωτογραφίας!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην Καλημέρα μου, Μαρία!
Σ' ευχαριστώ πολύ Βασίλη.
ΔιαγραφήΚι εσύ να έχεις μια όμορφη μέρα!
Υπέροχο Μαρία μου!
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν γράφεις το παρακάτω, δεν υπάρχουν λόγια για σχολιασμό:
"Yπάρχει μια στιγμή όπου το μάτι, η καρδιά και το μυαλό βρίσκονται σε μια ευθεία. Κι αυτή είναι η στιγμή που θα μας δώσει μια φωτογραφία που θα μετρήσει για την υπόλοιπη ζωή μας".
Πάλι σχολιάζω με αυτό τον τρόπο, είμαι η Στεφανία και στέλνω γλυκά ΑΦιλιά αγάπης!
Αυτό που κατάλαβα κι εγώ, είναι πως η σκέψη, ο συλλογισμός ή ο προβληματισμός που προηγείται μιας δημιουργίας είναι που δίνει πνοή στο έργο και το κάνει μοναδικό. Και η τεχνική βέβαια ακολουθεί.
ΔιαγραφήΚαλημέρα Στεφανία μου με πολλά φιλιά αγάπης κι από μένα :)
Στάθηκα ιδιαιτέρως σε αυτό: "Φωτογραφία σημαίνει, να κρατάς την αναπνοή κάποιου όταν όλα συγκλίνουν για να συλλάβουν την φευγαλέα πραγματικότητα".. Και το έκανα "εικόνα" μέσα από τις φωτογραφίες προσώπων που απαθανατίζω.. Μαράκι μου, υπέροχο αφιέρωμα σε έναν φωτογράφο που δεν γνώριζα, κι αγάπησα τις φωτογραφίες του που μας σύστησες! Μου άρεσε πολύ η γυναίκα στη σκάλα με τα πουλιά! Πάω να δω κι άλλες φωτογραφίες του! Σε φιλώ πολύ και καλό σου απόγευμα 🍂🎁🧡🍂
ΑπάντησηΔιαγραφήΧαίρομαι πολύ που βρήκες στη δουλειά του Μπρεσόν σημεία για να ταυτιστείς.
ΔιαγραφήΟι φωτογραφίες σου, όσες τουλάχιστον έχω δει μέσα από τις δημοσιεύσεις σου, είναι πολύ ενδιαφέρουσες και σε μένα έχουν πει πολλά.
Να είσαι καλά Πέτρα μου, κι εγώ σ' ευχαριστώ πολύ.
Καλό Σαββατοκύριακο - Πολλά φιλιά!!
Μπορεί κάποτε η φωτογραφία να ξεθωριάζει, όμως εκείνο που μένει στη μνήμη δε σβήνει ποτέ. Ίσως και να μη χρειάζεται να είσαι έμπειρος και εμπνευσμένος φωτογράφος, αρκεί η αποτύπωση της στιγμής, η περιπλάνηση του βλέμματος, η ένταση των συναισθημάτων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνδιαφέρων θέμα Μαρία μου! Σ' ευχαριστούμε για την παρουσίαση.
Καλό βράδυ! Φιλιά πολλά!
Αν δεν σε συγκλονίζει το θέμα σου, τι σόι φωτογραφία να βγει; Αναρωτιέμαι. Όλα αυτά που αναφέρεις Αννίκα μου, (αποτύπωση, περιπλάνηση, ένταση) είναι αυτά ακριβώς που κάνουν κάποιον καλό φωτογράφο. Κι ας μην είναι διάσημος.
ΔιαγραφήΚι εγώ ευχαριστώ για το σχόλιό σου και σου εύχομαι να περάσεις όσο πιο όμορφα γίνεται το Σαββατοκύριακο (βγάζοντας κάποιες φωτογραφίες ίσως, τώρα που φθινοπώριασε;)
Πολλά φιλιά κι από μένα!!
Μαρία μου μας χάρισες ένα πολύ όμορφο αφιέρωμα, το αντικείμενο του οποίου, μου έδωσε πολλή τροφή για σκέψη! (Βέβαια, δεν ξέρω αν το έχετε παρατηρήσει, σε όλων σας τις αναρτήσεις βρίσκω τροφή για σκέψη, και αυτή είναι η μαγεία της διαδικτυακής μας γειτονιάς!)
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Μπρεσόν, δεν έβγαζε απλώς φωτογραφίες. Εξέφραζε μέσα από αυτές τη φιλοσοφία της ζωής. Μας έδειχνε τον κόσμο, μέσα από την οπτική που τον έβλεπε.
Πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα Μαρία μου. Σε ευχαριστούμε.
Καλό Σαββατοκύριακο :)
Σε φιλώ γλυκά!
Κι εσύ Μαρίνα μου μας δίνεις την φρέσκια σου ματιά και την αισιόδοξη οπτική που έχεις για τα πράγματα.
ΔιαγραφήΟ Μπρεσόν βάσισε πράγματι την φωτογραφική του θεματογραφία πάνω στην κοινωνική του συνείδηση. Αν και προερχόταν από μια πολύ πλούσια οικογένεια, απέκτησε μεγαλώνοντας αριστερή"" νοοτροπία και μέσα από αυτήν "έβλεπε" και απαθανάτιζε τον κόσμο.
Κι εγώ σ' ευχαριστώ Μαρίνα μου που πέρασες κι άφησες το σχόλιό σου.
Καλή εβδομάδα, με τα φιλιά μου :)
Είναι κάποιο άνθρωποι Μαρία μου, που φεύγοντας από αυτόν τον κόσμο, αφήνουν το αποτύπωμα τους με τις δημιουργίες τους...στην προκειμένη περίπτωση ο συγκεκριμένος φωτογράφος με τις στιγμές που έχει αιχμαλωτίσει το κλικ του φακού του, αλλά και με τις απόψεις του περί φωτογραφίας, όπως έλεγε ...
ΑπάντησηΔιαγραφή"Yπάρχει μια στιγμή όπου το μάτι, η καρδιά και το μυαλό βρίσκονται σε μια ευθεία. Κι αυτή είναι η στιγμή που θα μας δώσει μια φωτογραφία που θα μετρήσει για την υπόλοιπη ζωή μας".
Μαρία μου πάω να δω και τις άλλες του...όσες είδα εδώ καταπληκτικές είχαν μια κίνηση μέσα στο χρόνο θαρρείς!
Να περνάς όμορφα φίλη μου καλή εβδομάδα να έχεις! την αγάπη μου... 🧡🤗
Ήταν πρωτοπόρος στο φωτο - ρεπορτάζ Σμαραγδάκι μου. Ένας φωτογράφος ιστορικών γεγονότων και όχι μόνο, με σπάνια στιγμιότυπα στο ενεργητικό του.
ΔιαγραφήΣ' ευχαριστώ που πέρασες. Να είσαι καλά. Πολλά φιλιά με αγάπη κι από μένα!
Πολύ ωραία ανάρτηση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε ευχαριστούμε Μαρία για τη γνωριμία με τον Καρτιέ Μπερσον.
Σ' ευχαριστώ πολύ Ευρυτάνα μου. Να είσαι καλά.
Διαγραφή