Το κόκκινο βιβλιαράκι των μαθητών

 

Ελευθερία
(φωτ. από το διαδίκτυο)

Όσο ήμασταν ακόμα νέοι και πολύ αργότερα, δε χάσαμε ούτε μια πορεία για το Πολυτεχνείο.

Χρόνια της δικής μου γενιάς, αλησμόνητα χρόνια. Τα ζήσαμε με όλη μας την ψυχή ακουμπισμένη στα ιδανικά και στον αγώνα. Τον αγώνα όπως τον γνωρίσαμε εμείς, τα παιδιά και οι έφηβοι της επταετίας της Χούντας. 

Κάναμε παρέες, κολλήσαμε παράνομα αφίσες, ξημερωθήκαμε μέσα σε μικρά φοιτητικά δωμάτια συζητώντας για τον Μαρξ, τον Τσε Γκεβάρα, τον Τρότσκι, τον Μαρκούζε, τον Λένιν, τον Μάο, την Ρόζα Λούξεμπουργκ και τους Μπάαντερ - Μάινχοφ, οργανωθήκαμε σε συνδικαλιστικούς συλλόγους, σωματεία και φεμινιστικές οργανώσεις . Περπατήσαμε άπειρα χιλιόμετρα σε πορείες διαμαρτυρίας. Συγκλονιστήκαμε από την Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ, το Αλεξάντερπλατς του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ...

Ονειρευτήκαμε. Ονειρευτήκαμε με πάθος, (ακόμα ονειρευόμαστε ) έναν καλύτερο κόσμο. Προσπαθήσαμε να βρούμε την άκρη στο κουβάρι των πολιτικών ιδεολογιών, να ξεχωρίσουμε την καλύτερη, την ιδανική που θα γινόταν ο φάρος της πολιτικής δράσης μας.  

Όχι όλοι. Κάποιοι, πολλοί από μας πάτησαν πάνω στα σκαλοπάτια της συλλογικής  προσπάθειας και έχτισαν πολιτικές καριέρες, που τους χάρισαν εξουσία και δόξα και περιουσίες και μετά μας ξέχασαν, και εμάς και τα χρόνια που μοιράστηκαν τότε, μαζί μας. Εκείνα τα χρόνια της "μεγάλης ανατριχίλας".  

Εκείνα λοιπόν τα χρόνια, σ' ένα υπαίθριο παζάρι, βρήκα και αγόρασα ένα μικρό βιβλιαράκι που μου κέντρισε για δυο λόγους το ενδιαφέρον. Ο πρώτος ήταν το κόκκινο χρώμα του και ο δεύτερος, ο τίτλος του, τυπωμένος με μαύρα γράμματα: "ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΑΡΑΚΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ". (εκδόσεις ΒΕΡΓΟΣ. Μετάφραση και προσαρμογή Ελένη Βαρίκα)

Το βιβλιαράκι γράφτηκε από τους Δανούς εκπαιδευτικούς Bo Dan Andersen, Soren Hansen, Jesper Jensen, το 1969, και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων για το περιεχόμενό του. 

Απευθύνεται στους μαθητές και είναι γραμμένο με φιλελεύθερο τρόπο. Τους μιλάει για όλα τα θέματα που αποτελούσαν, εκείνη την εποχή, "ταμπού" στην κοινωνία, στις οικογένειες και στα σχολεία. Όπως:  Τα δικαιώματα των μαθητών, το σχολείο,το χασίς, τα ναρκωτικά, η έκτρωση, οι εξετάσεις, οι βαθμοί, η ομοφυλοφιλία, οι τιμωρίες, οι εξεγέρσεις κ.λ.π.

Είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία του σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Ελβετία κ.α.   

Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα.

[...]Οι δυο πραγματικές βάσεις της δημοκρατίας είναι η π λ η ρ ο φ ό ρ η σ η  και η  σ υ ζ  ή τ η σ η.

Υπάρχουν απόψεις που είναι σωστότερες και καλύτερες γιατί ταιριάζουν καλύτερα στη συγκεκριμένη κατάσταση. 

Ενεργεί κανείς δημοκρατικά όταν επιδιώκει την πληροφόρηση δηλαδή την παρουσίαση και την έκθεση των προβλημάτων και όταν επιδιώκει τη συζήτηση που θα επιτρέψει να βρεθεί η καλύτερη λύση.

Μια απόφαση είναι δημοκρατική όταν,  αποφασίζεται από ανθρώπους που έχουν τις ίδιες πληροφορίες για το θέμα και είχαν την ευκαιρία να το συζητήσουν μεταξύ τους.

Και η συζήτηση διαφέρει πολύ απ' τον καυγά και από την προσπάθεια να κερδίσει κανείς ντε και καλά οπαδούς.

Μπορεί όμως να υπάρχουν και πραγματικές  δ ι α φ ο ρ έ ς   σ υ μ φ ε ρ ό ν τ ω ν  που δεν είναι δυνατόν να υπερπηδηθούν με συζητήσεις όπως   οι  δ ι α φ ο ρ έ ς  α π ό ψ ε ω ν. Δε μπορούν να υπερπηδηθούν ούτε με την ψηφοφορία η με τη δικτατορία της πλειοψηφίας.

Διαφορές συμφερόντων υπάρχουν όταν μια ομάδα αρνείται να αφήσει στους άλλους την εξουσία, γιατί έτσι θα έχανε τα πλεονεκτήματα και τα προνόμιά της.

Οι συγκρούσεις συμφερόντων λύνονται μόνον με βίαιες πράξεις, απεργίες, διαδηλώσεις, εξεγέρσεις. Μονον αυτές οι πράξεις επιτρέπουν  στη δημοκρατία να εξακολουθεί να λειτουργεί.

Δεν είναι δημοκρατικό να αφήνει κανείς την εξουσία σε εκείνους που την ασκούν για να εμποδίσουν κάθε πρόοδο και για να συγκεντρώσουν όλα τα προνόμια.

Δημοκρατικό σ' αυτή την περίπτωση είναι να τους πάρει κανείς την εξουσία και με τη βία, αν χρειαστεί.[...]

[...] Πολλοί άνθρωποι που παίρνουν τον εαυτό τους για σοφό και που μεταμφιέζονται σε θησαυροφύλακες της ηθικής, θα σας εξηγήσουν ότι πρέπει να κάτσετε ήσυχα και να 'στε πειθαρχημένοι κι ότι ασχολούνται εκείνοι για την προώθηση των αλλαγών κι εσείς δεν έχετε παρά να περιμένετε.

Πιστέψτε μας, παρ' όλο που κι εμείς είμαστε μεγάλοι, αν περιμένετε, θα την πάθετε σίγουρα.

Οι πραγματικές, οι μόνες αλλαγές, που οφελούν τους μαθητές και τους καθηγητές αποφασίζονται μόνο από εκείνους που τις χρειάζονται καθημερινά.

Όλα αυτά μπορούν να γεννήσουν συγκρούσεις. Μερικοί θα σας πουν ότι οι συγκρούσεις είναι πολύ κακό πράγμα. Αυτό δεν είναι αλήθεια ,παρά μόνο όταν δεν ξέρετε για ποιο λόγο συγκρούεστε.

[...] Για να αλλάξουμε κάτι, για να μεταμορφώσουμε τον κόσμο και να τον ξαναφτιάξουμε όπως εμείς θέλουμε, μην ξεχνάς ότι πρέπει να αρχίσουμε τη δράση μας από εκεί που βρισκόμαστε, από τον τόπο της δουλειάς μας.

Άλλοι, σε διαφορετικούς τόπους δουλειάς αγωνίζονται κι αυτοί.

Να ξέρεις ότι παντού είναι ο ίδιος αγώνας.

Διονύσης Σαββόπουλος - Οι παλιοί μας φίλοι