Αναρτήσεις

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025

Ας τραγουδήσουμε καλύτερα...

 


"Γιατί να φιλοσοφούμε όταν μπορούμε να τραγουδάμε;" Georges Brassens






Ο Ζωρζ Μπρασενς γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 21 Οκτωβρίου του 1921 από έναν άθεο Γάλλο οικοδόμο, και μία Γαλλίδα, αυστηρά καθολική. Απορώ πραγματικά πώς τα βρήκαν μεταξύ τους; Σίγουρα αυτή η ακραία θρησκευτική αντίθεση των γονιών του, επηρέασε βαθιά τον γιο τους.

Μικρός, ήταν ατίθασος και κακός μαθητής. Στα μετεφηβικά χρόνια του έμπλεξε με συμμορίες. Κι όταν λέμε συμμορίες, μην φανταστείτε άτομα με σοβαρές παραβατικές συμπεριφορές. Μικρά αγόρια ήταν που τους άρεσαν να προκαλούν τον κοινωνικό τους περίγυρο, να κάνουν χοντροκομμένα αστεία, να τσακώνονται μεταξύ τους και να κάνουν μικροκλοπές για να έχουν το πενιχρό χαρτζιλίκι τους.

Όλα αυτά όμως ήταν πολλά και ικανά για να αποβάλλουν για πάντα τον Ζωρζ από το σχολείο.

Η μάνα του που είχε όνειρο να τον δει γιατρό, δικηγόρο ή τουλάχιστον δημόσιο υπάλληλο απογοητεύτηκε πολύ. Έτσι ο ατίθασος νεαρός οδηγήθηκε αναγκαστικά στο επάγγελμα του πατέρα του και έγινε κι αυτός οικοδόμος, εκτός κι αν προτιμούσε να…καταλήξει στην φυλακή.

"Ο Γορίλας" έπεσε στα χέρια μου σχεδόν τυχαία, σε μια υπαίθρια έκθεση βιβλίων την δεκαετία του '80. Το ξεφύλλισα, στάθηκα σ' ένα ποίημα που μου τράβηξε ιδιαίτερα την προσοχή. "Η ομπρέλα". 

Η ομπρέλα (Le parapluie)


Ρίχνει βροχή στη λεωφόρο

χωρίς ομπρέλα η μικρή,

μα στη δική μου που έχει χώρο

χωράνε όλοι οι καλοί.

Στρίβω μεμιάς, κοντά της τρέχω:

"Έχω για σας θέση στεγνή"

χαμογελά, το "ναι" της έχω

να' μαστε οι δυο αγκαλιαστοί...


Μια ομπρέλα για σένα

μια ματιά σου για μένα,

θα' ναι του Έρωτα, πες, προσταγή...

Μια ματιά σου για μένα

μια ομπρέλα για σένα...

Ναι! Κερδίζω στην ανταλλαγή.


Σ' εκείνη πλάι, κι έπαιζε η μπόρα

μ' ήχους κρουστούς, τζαζ μουσική

κι όλη η πλάση έμοιαζε τώρα

για μας τους δύο να' χει φτιαχτεί...

Στον έβδομο ουρανό βρισκόμουν

κι ευλογούσα το νερό

και δίχως να το πω ευχόμουν

ατέλειωτο κατακλυσμό.


Μια άκρη του Παραδείσου

για μια ομπρέλα μαζί σου

των αγγέλων σκορπάς τη σαγήνη...

Μια ομπρέλα μαζί σου

για μια γωνιά Παραδείσου

Μόνο κέρδος για μένα θα μείνει.


Μα τι κι αν βρέχει, πάντα οι δρόμοι

φτάνουν σε κάποια γειτονιά...

Να κι η δική της και "Συγγνώμη" 

λέει, "εγώ στρίβω εδώ να!"

Προτού καλά το καταλάβω

να τη που φεύγει λικνιστή

στη λήθη πια τα όνειρα θάβω

...και την ομπρέλα μου μαζί!


Μια ομπρέλα για σένα

μια ματιά σου για μένα

θα' ναι του Έρωτα, πες, προσταγή...

Μια ματιά σου για μένα

μια ομπρέλα για σένα...

Ναι! κερδίζω στην ανταλλαγή!


Le parapluie/ H ομπρέλα Georges Brassens

  


Δεν ήξερα τι κρατούσα στα χέρια μου και κυρίως δεν ήξερα καν τον συγγραφέα. Μέτρησα τα λιγοστά χρήματα που είχα στην τσέπη μου και μετά από έναν μικρό δισταγμό, το αγόρασα. 

Το μικρό βιβλίο έκρυβε μέσα του πολλές εκπλήξεις. Ποιήματα σοκαριστικά ειλικρινή, ανόθευτα από δηθενιές και υποκρισίες, ποιήματα που δεν χάιδευαν αυτιά. Ποιήματα που μου έλεγαν πολλά. Με πήγαιναν αλλού, μου βάθαιναν τη σκέψη. Η ανησυχία της ηλικίας μου βρήκε καταφύγιο στα ποιήματα εκείνα που μιλούσαν κατευθείαν στο αντιδραστικό μου πνεύμα. Έγινα ομοϊδεάτης του Μπρασσένς χωρίς καν να το καταλάβω. 

Οι λέξεις του λειτούργησαν σαν φάροι μέσα στο νου μου που διψούσε εκείνη την εποχή για ανοιχτούς ορίζοντες. 



Το τραγούδι του «Ο Γορίλας», απαγορεύτηκε για πολλά χρόνια από το ραδιόφωνο. Ο γορίλας σπάει τα δεσμά του, βουτάει τον δικαστή και τον «σκίζει». Ουσιαστικά εννοούσε την απανθρωπιά των δικαστών που καταδίκαζαν κάποιον κατηγορούμενο σε θάνατο με μεγάλη ευκολία.



Δ. Μπόγδης - Η Κακή Φήμη/ La Mauvaize Reputation - Georges Brassens





           Στο χωριό, όχι να παινευτώ

                                           έχω όνομα κακό

       Σωπαίνω ή κάνω πατιρντί

        με περνάν για δεν ξέρω τι.

 

        Δεν κάνω ωστόσο ζημιά 

                   σε κανέναν παίρνοντας στρατί

που μου πάει εμένα

 

                  Μα οι άνθρωποι θεωρούν κακό

              να παίρνεις δρόμο αλλιώτικο

                    Ναι, οι άνθρωποι θεωρούν κακό

               να παίρνεις δρόμο αλλιώτικο

         Όλοι τους με κακολογούν

                               πλην των μουγκών που δεν μπορούν...

-------


Άρπαξε όμως και κάτι απ’ το σχολείο, πριν τον "εξώσουν" οριστικά: την αγάπη για την ποίηση.

Ένας καθηγητής που είδε «κάτι» στον Ζωρζ, αποφάσισε να επενδύσει σ’ αυτόν. Το τραγούδι ήταν άλλωστε και ο συνδετικός κρίκος που τον ένωνε με την οικογένειά του. Συνήθιζαν να κάθονται όλοι μαζί και να τραγουδούν. Όταν ζήτησε να τον αφήσουν να κάνει μαθήματα μουσικής, η μητέρα του πρόβαλε σθεναρή αντίσταση για να μην αποσπαστεί από τα μαθήματα του σχολείου και γίνει χειρότερος μαθητής.

Στα 18 μετακομίζει στο Παρίσι σε μια θεία του και πιάνει δουλειά στο εργοστάσιο της Ρενό.

Στο μεταξύ η Γαλλία έχει κηρύξει τον πόλεμο στη Γερμανία. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έχει αρχίσει. Η Γερμανία καταλαμβάνει τη χώρα. 

Ο Μπρασένς αρνείται να δουλέψει για τους κατακτητές. Αρχίζει να πηγαίνει στη βιβλιοθήκη και να περνάει περισσότερο χρόνο εκεί και στο σπίτι της θείας του. Στο σπίτι υπάρχει ένα πιάνο. Έχοντας άπειρο χρόνο και πολύ πείσμα και παρότι δεν ήξερε καν να διαβάζει νότες, κατάφερε να μάθει πιάνο. Παράλληλα ασχολήθηκε με την ποίηση γράφοντας δικά του ποιήματα που στη συνέχεια προσπάθησε να μελοποιήσει. Μεσούσης της ναζιστικής κατοχής εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του με σατιρικά ποιήματα και με τα λιγοστά δικά του χρήματα.

Η κυβέρνηση όμως του Βισύ συμφώνησε με τους Ναζί να σταλούν νέοι Γάλλοι στη Γερμανία ως εργάτες. Ο Μπρασένς επιστρατεύτηκε μαζί με πολλούς άλλους και βρέθηκε να δουλεύει στο εργοστάσιο της BMW. Στην πρώτη ολιγοήμερη άδεια που πήρε για να πάει να δει τους δικούς του κρύβεται και αρνείται να γυρίσει στη Γερμανία. Τότε ξεκινάει η γνωριμία του με άλλους «ομοϊδεάτες».

Όσα είχε ζήσει μέχρι τότε και στην πατρίδα του και στην Γερμανία τον μετατρέπουν σιγά-σιγά από έναν μικροαπατεώνα, λωποδυτάκο σε έναν πασιφιστή αναρχικό λόγιο.

Μετά την απελευθέρωση του Παρισιού, μαζί με άλλους δυο φίλους του, αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί πολιτικά.

Από τον Μάιο του 1946, αρθρογραφεί με ψευδώνυμο και επιμελείται τα κείμενα της αναρχικής εφημερίδας “Le Libertaire”.

Στη συνέχεια διακόπτεται η συνεργασία του με την “Le Libertaire” λόγω ιδεολογικών διαφωνιών. Δεν έπαψε όμως ποτέ να δηλώνει ελευθεριακός και αναρχικός.

Ο Μπρασένς ήταν πολυγραφότατος. Στα τριάντα χρόνια μουσικής και στιχουργικής καριέρας πουλήθηκαν εκατομμύρια δίσκοι και στήθηκαν συνεργασίες με διάσημους τραγουδιστές όπως ο Ζωρζ Μουστακί, η Νάνα Μούσχουρη, ο Υβ Μοντάν, ο Ζακ Μπρέλ κ.α. Τα εισιτήρια των συναυλιών του γίνονταν ανάρπαστα.

Συνήθως έπαιζε κιθάρα συνοδευόμενος από κοντραμπάσο. Το ταλέντο του συνδυάστηκε τέλεια με τα ακούσματα που είχε από την γαλλική λαϊκή μουσική, την τζαζ, την μουσική των καμπαρέ και τον βοήθησε να γράψει καταπληκτικά τραγούδια.

Όταν ακούει κανείς τα τραγούδια του για πρώτη φορά νιώθει κάπως περίεργα. Είναι διαφορετικά. Ίσως φανούν απλοϊκά αλλά κάποια προκαλούν νοσταλγία, κάποια είναι αστεία και αρκετά προκαλούν πολλές σκέψεις, προβληματισμό αλλά και χαμόγελο.


Οι Μαλάκες, στίχοι του Ζωρζ Μπρασσένς, Μουσική Θόδωρος Αναστασίου




Περισσότερο απήγγειλε τους στίχους του παρά τραγουδούσε. Ο λόγος του ήταν ποιητικός και η γλώσσα του υποδειγματική. Τα περισσότερα απ’ τα τραγούδια του ήταν πολιτικά. Άλλα προβοκατόρικα και άλλα μιλούσαν με εικόνες. Κατήγγειλαν την ασυδοσία της αστυνομίας, την Εκκλησία, τους δογματισμούς, τους ένστολους, τους πολέμους, τον εθνικισμό, τους άρχοντες, τους πολιτικούς, το κατεστημένο, τους νταβατζήδες, τους μαλάκες δηλαδή όλα τα κακώς κείμενα και τα στερεότυπα της κοινωνίας, όπως τα έβλεπε εκείνος.

Επίσης έγραψε τραγούδια για την φιλία, τους εξεγερμένους, τους απόκληρους, τον ελεύθερο έρωτα κ.α.

Το τραγούδι του «Ο Γορίλας», απαγορεύτηκε για πολλά χρόνια από το ραδιόφωνο. Ο γορίλας σπάει τα δεσμά του, βουτάει τον δικαστή και τον «σκίζει». Ουσιαστικά εννοούσε την απανθρωπιά των δικαστών που καταδίκαζαν κάποιον κατηγορούμενο σε θάνατο με μεγάλη ευκολία.


Το καΐκι με τους παλιούς φίλους (Les copains d' abord)


...Ό,τι κι αν λένε στα λιμάνια

κάποιοι που σπέρνουνε ζιζάνια

δεν ήταν δα "ψαροκασέλα"

για τα πήγαιν' έλα.

Έπλεε σαν γέρο γλεντζές:

ίσια μπροστά μα με στροφές

και τ' όνομά του ξακουστό:

"Είμαστε όλοι εδώ". 


Τι κι αν ο άνεμος φορτσάρει

μπορεί να γέρνει, δεν φουντάρει

κι ας βγει το μάτι όποιου γρουσούζη

βασκανίες σκούζει...

Κι ο καπετάνιος, τα ναυτάκια

δεν ήτανε καθαρματάκια

μα φιλαράκια από καιρό

κι "Όλοι τους εδώ!"


Μόνος δεσμός τους η φιλία

με Σόδομα σχέση καμία

δεσμός αντρίκιος δυνατός

αδελφοποιητός

δεν ήταν φίλοι "ευκαιρίας"

ούτε άσωτοι πολυτελείας

ήταν αδέλφια, κολλητοί

και "άπαντες εκεί!"


Δεν ήταν του γλυκού νερού

μήτε του κατηχητικού

κι αρμένιζαν με την καρδιά

μ' όρτσα τα πανιά...

Ο Λίας, ο Νίκος κι όλοι οι άλλοι

σήκωσαν στης ζωής την πάλη

λάβαρο, σύνθημα, ρητό:

"Όλοι μας εδώ!"


Κι αν έρχονταν αναποδιές

μπουρίνια, φουσκοθαλασσιές

με τη φιλία για πυξίδα

κι αν τους εζώναν οι ακεφιές

δεν ψάχναν ψυχαναλυτές,

στέλναν στους φίλους ες-ο-ες,

και ήταν επαρκές.


Στις θερινές μας εξορμήσεις

ήταν - δεν ήταν, καιροί κρίσης

αν έλειπε κάποιος κοπρίτης

θα' τανε μακαρίτης...

Μα θα ήτανε άκων, εκών

πάντα στη σκέψη μας παρών,

και -πείσμα σου ζωή μπαμπέσα-,

στην καρδιά μας μέσα.


Μπήκα και σ' άλλα τρεχαντήρια

μα μόνο τούτο στα ταξίδια

ποτέ δεν έχανε τη ρότα

κι άμα θέλεις ρώτα...

Έπλεε σαν γέρο γλεντζές:

ίσια μπροστά μα με στροφές

και τ' όνομά του ξακουστό

"Είμαστε όλοι εδώ!"


Ως άντρας ο Μπρασσένς είχε πολλές κατακτήσεις. Προτιμούσε όμως τις μεγαλύτερες γυναίκες, όπως η Jeanne η σπιτονοικοκυρά του που τον περνούσε τριάντα χρόνια.

Η σύντροφος όμως της ζωής του ήταν η Joha Heiman, εννέα χρόνια μεγαλύτερή του, που όμως δεν την παντρεύτηκε ποτέ, αλλά ούτε και συγκατοίκησαν, υπακούοντας μέχρι το τέλος στις αναρχικές του πεποιθήσεις. Έγινε όμως η μούσα του και έμειναν μαζί μέχρι το θάνατό του.

Στην καθημερινότητά του, διατήρησε την απλότητά του μέχρι το τέλος. Δεν τον ενδιέφεραν τα πλούτη και τα σαλόνια.

Αν και απ’ τις αρχές της δεκαετίας του ’50, τα οικονομικά του ήταν πολύ καλά, συνέχισε να ζει στο φτωχόσπιτο της Jeanne.

 

Στο σπίτι της Jeanne

Κάποια στιγμή αγόρασε ένα μικρό δικό του σπίτι και μετακόμισε, αλλά προηγουμένως φρόντισε εκείνη να έχει όλες τις σύγχρονες ανέσεις.

Τα χρήματα που κέρδιζε τα ξόδευε για να φροντίζει τους αγαπημένους φίλους και συγγενείς και να υποστηρίζει τις αναρχικές ομάδες.

Δεν του άρεσαν οι εκδηλώσεις θαυμασμού και λατρείας από τον κόσμο. Κάποιοι τον χαρακτήριζαν σνομπ και άλλοι συνεσταλμένο. Δεν του άρεσε ποτέ η προβολή και ακόμα και πάνω στη σκηνή αισθανόταν ψυχολογικά πιεσμένος.

Δεν έδινε ιδιαίτερη προσοχή στην υγεία του. Η ψυχολογική πίεση που ασκούσε πάνω του η προβολή και η σκηνή του προκαλούσε βουλιμίες.

Άφησε την τελευταία του πνοή, από καρκίνο, στις 29 Οκτωβρίου του 1981, σε ηλικία 60 χρονών. 

ΠΗΓΕΣ:  



Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025

A poem for autumn

 

                                    



                                         




Καινούργιο κάλεσμα από τη φίλη Αριστέα. 
Αυτή τη φορά μας καλεί να βάλουμε τα δυνατά μας και να γράψουμε ένα ποίημα για το φθινόπωρο. 
Οι συμμετοχές στο blog της Η ζωή είναι ωραία


 Φθινοπωρινό Φως


Κάθε φθινόπωρο μαθαίνω ξανά πώς  

να αποδέχομαι ήρεμα τη φθορά,

τις μέρες που μικραίνουν, 

τις σκέψεις που βαθαίνουν

αναζητώντας νόημα στην σκουρόχρωμη γη,

στο πράσινο που λάμπει μετά τη βροχή,

στα χρυσοκόκκινα φύλλα που στρώνουν τα δάση,

και σ' εκείνο το φως, το φθινοπωρινό, 

που αγκαλιάζει γλυκά τη φθορά, 

χαρίζοντάς της 

 την "ιδέα" μιας αιώνιας και αμετάβλητης Άνοιξης. 


Kees Van Dongen




Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2025

Ξημερώνει;

 

Άγνωστος δημιουργός


Όταν το πέρασμα του χρόνου συνοδεύεται από ώριμη πια σκέψη, το αποτέλεσμα είναι η στωικότητα.

Ένας κύκλος μόλις έκλεισε χωρίς κιμωλία αλλά με βαθιές ανάσες, σωματική και ψυχική ταλαιπωρία και μεγάλη υπομονή. 

Σήμερα, ξημερώνοντας, ανοίγει ένας καινούργιος και κανείς δεν ξέρει να πει πώς θα είναι και τούτος.

Τον υποδέχομαι με ανοιχτή αγκαλιά και χαμόγελο, θα τον κεράσω καφέ και γλυκό σταφύλι αλλά να ξέρει πως ετούτη τη φορά δεν θα παλέψω ξαρμάτωτη γιατί "... απάνω μου έχω πάντοτε, στη ζώνη μου σφιγμένο ένα μικρό αφρικάνικο ατσάλινο μαχαίρι.."

Παρεμπιπτόντως, να αναφέρω  πως δεν υπάρχουν μεγάλα μεγέθη. Υπάρχουν μόνον συνειδητοποιημένοι άνθρωποι. 

Άνθρωποι δηλαδή που ξέρουν τη θέση τους μέσα στον κόσμο. 

Ποιοι είναι και τι μπορούν να κάνουν καλά.

Δεν τα έκανα όλα καλά. Έκανα όμως όλα όσα μου επέτρεψαν οι συνθήκες. 

Είμαι ικανοποιημένη. Η ζωή μου έδωσε τα αναγκαία και η ώριμη πια ψυχή μου την ευγνωμονεί γι' αυτό.

Και κάτι τελευταίο.

Κατάφερα να κάνω τους λίγους ανθρώπους γύρω μου χαρούμενους, και ένα - δυο απ' αυτούς, κι ευτυχισμένους.

Καρφώνω λοιπόν μια γαρδένια στο πέτο μου και προχωράω, όσο πάει... 

4:02 π.μ. Άντε.  Σε λίγο ξημερώνει... 

Χαπυ Μπέρθντευ Μαρία Γ. 


ΚΟΥΤΣΗ ΚΙΘΑΡΑ - ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ, ONIRAMA















Παρασκευή 8 Αυγούστου 2025

Α Poem For Summer

 




Ένα ωραίο κάλεσμα, από τη φίλη Αριστέα έχει μέσα του την πρόκληση για δημιουργία: ένα ποίημα για το καλοκαίρι, όπως το ζούμε ή το θυμόμαστε ή το ονειρευόμαστε. Όλες οι συμμετοχές στο blog της



Bettina Baldassari





Καλειδοσκόπιο


                                                          Τα καλοκαίρια μου μυρίζαν

Γιασεμί και

Ώριμη ντομάτα και

Λάδι απ΄ το χωριό,

Φέτα βαρελίσια και

Παξιμάδια, ελιές, καρπούζι στην πηγή και

Ζουμερά ροδάκινα.

Τα καλοκαίρια μου είχαν γεύση από σταφύλι και

Αρμπαρόριζα και

Αμύγδαλο στο γλυκό του κουταλιού και

Αγιόκλημα.

Είχαν «Μικρό ήρωα» κάτω απ’ το κρεβάτι, φθαρμένα «Μίκυ Μάους» και «Κλασικά Εικονογραφημένα».

Είχαν καλοκαιρινό σινεμά με χαλίκι, άσπρες γόβες με φαγωμένα τακούνια, φούστες με φουρό και πάστα σεράνο στην πλατεία.

Είχαν μεγάλο φιόγκο στα μαλλιά

Πασατέμπο, ταμ-ταμ, γκαζόζα και ψημένο καλαμπόκι.

Βόλτες τις ξάστερες νύχτες με τα ανθισμένα νυχτολούλουδα και

 Πλήξη μεσημεριανή, μωσαϊκό βρεγμένο, γλάστρες με βασιλικούς, γαρύφαλλα και κατιφέδες και βόλτες στους μπαξέδες.

Μα δεν τα νοσταλγώ.

Μεγάλωσα, κι ο χρόνος που απόμεινε, δεν μου το επιτρέπει…

 



Παρασκευή 1 Αυγούστου 2025

Εξέλιξη ...

 

Kathy Hare


Το νυχτοπούλι πέταξε από πάνω του τη νύχτα και άλλαξε φτερά. Γίνεται άλμπατρος. Κι όσο περνούν οι μέρες μαθαίνει ν’ ανοίγει σωστά τα φτερά του. Δεν έχει ακόμα τολμήσει να τα χρησιμοποιήσει. Είναι ένα λαβωμένο πουλί χωμένο στη φωλιά του.

Κλείνεται. Ξέρω τι συμβαίνει πίσω απ’ την κλειστή πόρτα. Σκέφτεται όλα τα ενδεχόμενα και κάποτε πέφτει σε απόγνωση. Σκέφτεται ρεαλιστικά την κατάστασή του. 

«Αυτό μόνο με βοηθάει. Δεν θέλω να ελπίζω. Θέλω να έχω ξεκάθαρα τα δεδομένα». Αυτό δήλωσε και μας έκοψε κάθε διάθεση να παρηγορήσουμε με θετικές σκέψεις και ευχολόγια. 

Δυο μέρες στο νοσοκομείο για συμπληρωματικές εξετάσεις. Δεν μας άφησε να πάμε μαζί του. 

«Νιώθω καλύτερα έτσι γιατί αλλιώς θα σας έχω έννοια». 

Θα μας έχει έννοια;

Τα μοναχοπούλια φέρουν ολόκληρο το γονεϊκό άγχος. Ένα βαρύ κι ασήκωτο φορτίο που δεν μπορεί κανείς να τους το ελαφρύνει.

Οι απαντήσεις που ζητάει δεν υπάρχουν. Έχει μόνο τα δεδομένα.

Βουτιά στον πόνο και μετά άρνηση.  Τρέλα. Αποδοχή και αναίρεση σε τεθλασμένη πορεία κάνει τα μηνίγγια να χτυπούν και την ψυχή να λιώνει. Θεατής στο χειρότερο εφιάλτη που μπορεί να βιώσει ένας γονέας. Ενοχές. Επαναπροσδιορισμός προτεραιοτήτων, ψυχικός επαναπροσδιορισμός. Κρίσεις άγχους μέσα στη νύχτα. Πιάνεσαι από το τίποτα, φθάνει το τίποτα να έχει μια φιλική απόχρωση, να αφήνει μια υποψία χαραμάδας για μια στιγμιαία διαφυγή από τον εφιάλτη που δεν έχει τέλος.

Μοναχοπούλι γενναίο, περήφανο, δυνατό.

«Κοιμήθηκα ξημερώματα. Ήταν όμως ένα πολύ δημιουργικό ξενύχτι. Έφτιαξα μια εφαρμογή με όλα τα συμπτώματα που οδηγούν σε ώσεις. Θα το εμπλουτίσω κι έτσι όταν απαντάς στις ερωτήσεις θα ξέρεις αν θα ακολουθήσει ώση ή όχι. Όταν ολοκληρωθεί, θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο...»

Το μοναχό νυχτοπούλι έγινε άλμπατρος και αφήνει πίσω του σιγά - σιγά το φόβο, την αγωνία και το παράπονο. Άρπαξε την ευκαιρία, μέσα στην ατυχία του, να δημιουργήσει κάτι ωφέλιμο για το ίδιο και όσους το χρειάζονται.

Ένα ταξίδι αρχίζει, που δίνει νόημα σ' αυτό που περνάει. Η δύναμη το κάνει χρήσιμο. 

Περιμένω με λαχτάρα να το δω και να πετάει.

Καλό μας και Καλό σας Μήνα!!


 




Κυριακή 30 Μαρτίου 2025

604

 


O πίνακας ανήκει στον άγνωστο σε μένα δημιουργό του.




Είδα ένα όνειρο, ένα άσχημο όνειρο. Είδα πως αρρώστησε το νυχτοπούλι μου, αρρώστησε βαριά κι εγώ δεν ήξερα τίποτα.

Ξύπνησα έντρομη, άνοιξα το φως και αμέσως η καρδιά μου πήγε στη θέση της. Ησυχία στο σπίτι. Ησυχία έξω στο δρόμο, τα ρούχα ανεμοδέρνονται στο μπαλκόνι, ένα ξαφνικό ψιλόβροχο τα ράντιζε με λασποβροχή. Όλα καλά. Θα τα πλύνω πάλι αύριο, δεν χάθηκε κι ο κόσμος αφού είμαστε όλοι καλά.

Έκλεισα το φως και ξάπλωσα πάλι. Αδύνατον να κοιμηθώ. Μου έρχονταν διάφορα στο νου άλλα άσχετα και άλλα σχετικά με τους πιο κρυφούς μου φόβους. Το ρολόι έδειχνε δύο μετά τα μεσάνυχτα. Το αποφάσισα σε δευτερόλεπτα πως έπρεπε να τηλεφωνήσω. Ήξερα πως δεν κοιμάται. Το νυχτοπούλι απάντησε νυσταγμένο. "Όλα καλά; Είσαι καλά;" "Ναι μια χαρά, γιατί; Τι έπαθες νυχτιάτικα; Ξέρεις τι ώρα είναι;"

Έκλεισα το τηλέφωνο πιο ήσυχη από πριν. Ξάπλωσα πάλι. Κρύωνα. Πάντα βάζει κρύο αυτή την ώρα. Κουκουλώθηκα με το πάπλωμα και περίμενα να με πάρει ο ύπνος. Όσο περίμενα άκουγα τη βροχή στο φύλλωμα του γιασεμιού που έμοιαζε με φθινόπωρο. Μα έχουμε άνοιξη σκέφτηκα, σε λίγες μέρες μπαίνει ο Απρίλης. Πρέπει να φροντίσω τα φυτά, να τα κλαδέψω, να τα λιπάνω, κάποια δεν έβγαλαν τον χειμώνα..

Περίμενα να με πάρει ο ύπνος... 

Μετά, περίμενα να ξημερώσει...

Στις τέσσερις σηκώθηκα. Δεν με κρατούσε άλλο το κρεβάτι. Έφτιαξα μια ζεστή σοκολάτα και κάθισα στη θέση μου να την πιω. 

Η θέση μου είναι απόλυτα σεβαστή απ' τους υπόλοιπους στο σπίτι. Μου την παραχώρησαν χωρίς να το ζητήσω, δίπλα στη βιβλιοθήκη, κάτω από τη λάμπα που με βοηθάει να κάνω με άνεση όλες τις μικροδουλειές. Δεν κάναμε ποτέ κουβέντα γι' αυτό, για τη θέση μου στο σπίτι. Η αποδοχή εδραιώθηκε σιωπηρά. Σιωπηρή αποδοχή, αυτή η θέση είναι μόνο για τη μαμά, κανείς άλλος δεν κάθεται εκεί ακόμα κι όταν η μαμά λείπει από το σπίτι. 

Ονειρεύτηκα πολλές φορές τον εαυτό μου να κάθεται σ' αυτή τη θέση αγκαλιά με ένα εγγόνι, να του διαβάζω παραμύθι και να με διακόπτει συνεχώς για να με ρωτήσει τούτο και τ' άλλο, όπως κάνουν συνήθως τα μικρά παιδιά. Έχω ονειρευτεί κι άλλα σ' αυτή τη θέση, για τη μελλοντική ζωή μου, για τη μελλοντική ζωή των αγαπημένων μου και χαίρομαι, και αγωνιώ και μερικές φορές λυπάμαι όταν η λογική μου αναιρεί αυτά τα όνειρα. Συμβαίνει κι αυτό καμμιά φορά. Συνήθως αφήνω τα όνειρα μου ελεύθερα να διανύουν  τις μικρές αποστάσεις του μακρινού μέλλοντος. Οι αποστάσεις στα όνειρα είναι σχετικές, το ξέρουν και οι πέτρες. 

Τελείωσα τη σοκολάτα μου κι ακούμπησα την κούπα πάνω στο τραπέζι. Έγειρα στη θέση μου κι έκλεισα τα μάτια. Νόμισα προς στιγμή πως επιτέλους νύσταξα, αλλά δεν ήταν αυτό. Και τι ήταν; Τι ήταν αυτό που μ' εμπόδιζε να κλείσω τα μάτια μου; Δεν ήθελα να ονειρευτώ. Ναι, αυτή τη φορά δεν ήθελα να ονειρευτώ. Η ψυχή μου αντιστεκόταν σθεναρά στο ενδεχόμενο ενός καινούργιου ονείρου. Δεν είναι ώρα για τέτοια μου σύρισε ένα μικρό φιδάκι μέσα μου. Συγκεντρώσου στα τρέχοντα. Στα τρέχοντα; Αχ ναι, στα τρέχοντα. 

Με το ζόρι κρατήθηκα να μην τηλεφωνήσω πάλι στο νυχτοπούλι μου. Τι κάνει τώρα; Ήμουν σίγουρη πως απόψε ξαγρύπνησε όπως κι εγώ.

Έριξα μια ματιά στο ρολόι, ώρα να ετοιμαστώ. Το ραντεβού ήταν στις έξι ακριβώς. Φτάσαμε στην ώρα μας. Είναι άδειοι οι δρόμοι τόσο πρωί. Παρκάραμε εύκολα. Μιάμιση ώρα μας πήρε για τις διατυπώσεις, τα σχετικά βαρετά πράγματα που σου θυμίζουν πόσο άδικα σπαταλά η γραφειοκρατία τη ζωή. Μιάμιση ώρα στην αναμονή και μετά ανεβήκαμε στο δωμάτιο που μας έδωσαν. Το βλέμμα μου καρφώθηκε στον αριθμό που είχε πάνω της η πόρτα, 604. Έκανα αυθόρμητα την πρόσθεση, 604, 10, 1, αρχή. 

Μπαίνοντας σ' αυτό το δωμάτιο βάζουμε το κλειδί σε μια άλλη πόρτα που θα καθορίσει τις μικρές αποστάσεις του μέλλοντος μας. 

"Συναινέσατε", θα μας πετάξει κατάμουτρα η μοίρα όταν περάσουμε το κατώφλι του δωματίου 604. Έκλεισα τα μάτια μου και έκανα τη σκέψη πως πίσω από αυτή την πόρτα μας περιμένει ένας ανοιξιάτικος κήπος γεμάτος από πολύχρωμα λουλούδια, ευωδιαστά. 

Μετά, όλα έγιναν γρήγορα. Πράσινη ρόμπα, πράσινο σκουφί στο κεφάλι, πράσινα σεντόνια στο φορείο. Τους είδα να απομακρύνονται στο βάθος του διαδρόμου, μπήκαν στο ασανσέρ και χάθηκαν. 

Δεν ήξερα πια που να ακουμπήσω το βλέμμα μου. Τι να κοιτάξω για να ξεγελάσω την αγωνία μου, ώσπου εκείνο με ξεπέρασε και στάθηκε στην εικόνα που κρεμόταν στον απέναντι τοίχο. Ήταν μια ελιά.

"Ξέρετε πόσο θα κρατήσει;" ρώτησα. 

"Δεν ξέρω. Εξαρτάται. Καθίστε στη θέση σας και περιμένετε", απάντησαν.

Στη θέση μου. Εκεί πήγα. Και περίμενα, όπως κάνουν όλες οι σύζυγοι, οι μαμάδες, οι κόρες, οι αδελφές.

Περίμενα στη θέση μου δίπλα στο στρογγυλό παράθυρο που είχε θέα ένα μεγάλο παρτέρι με δέντρα γυμνά.

Δεν άκουγα τη βροχή αλλά την ένιωθα μέσα μου, μια καθαρή ανοιξιάτικη μπόρα που ξέπλενε με ορμή το φύλλωμα εκείνης της ελιάς.


Enigma - Temple of love


                                   


 

   

Τρίτη 18 Μαρτίου 2025

Ο δρόμος προς το φως μέσα απ' το τσιμέντο

 

                


Περπατώντας στο Αγκίστρι, στον παραλιακό δρόμο προς τη Σκάλα, λοξοδρόμησα κάποια στιγμή προς τα δεξιά γιατί μου τράβηξε την προσοχή ένα εκκλησάκι, πολύ γραφικό, βαμμένο ολόκληρο με ασβέστη. 

Ήταν η πιο μικρή εκκλησία που είχα δει ποτέ. Εικονοστάσι δεν ήταν σίγουρα αλλά ούτε και κανονική εκκλησία. Πήγα λοιπόν να το δω από κοντά. 

Μου φάνηκε σαν να ήταν κάτι ανάμεσα στο τίποτα και στο λίγο. Μια ντροπαλή "παρουσία" ανάμεσα στο πράσινο του διπλανού χωραφιού και στο μπλε της θάλασσας που απλωνόταν μπροστά του. Είχε κάποια σημασία αυτό ή ήθελα εγώ να του δώσω; 


Η αλήθεια είναι πως εκείνο το εκκλησάκι πρόβαλε μέσα μου ένα αίσθημα γενναιότητας. Δήλωνε εμφατικά μια έντονη διάθεση να υπάρχει. 

Το πλησίασα με σεβασμό για την τόλμη του, και τότε είδα εκεί, πάνω στο φθαρμένο τσιμέντο του περίβολου να ξεπροβάλλει μια καταμόναχη παπαρούνα με τρία φλογισμένα άνθη. 

Ο δρόμος της προς το φως πέρασε μέσα απ’ το τσιμέντο. 

 Ανάμεσα στο τίποτα και το λίγο η ζωή πάντα βρίσκει τρόπο να υπάρχει.



Alexandre Desplat - The meadow
























Τρίτη 4 Μαρτίου 2025

Καρδερίνες στο μπαλκόνι!

 





    Πόσες πιθανότητες έχει κανείς να δεχτεί επίσκεψη στο μπαλκόνι της πυκνοκατοικημένης τσιμεντούπολης του, από αποδημητικά ωδικά πουλάκια του δάσους και των λιβαδιών;

    Ο Μάρτιος έκανε το μικρό θαύμα του. 




    Δυο ερωτευμένες καρδερίνες έρχονται κάθε μεσημέρι, ανελλιπώς, και τσιμπολογούν τους σπόρους από τις τσουκνίδες που οργιάζουν στις γλάστρες του μπαλκονιού μου. Το ευτύχημα είναι πως τρώγοντας τραγουδούν κιόλας και φλερτάρουν μεταξύ τους πετώντας στα γυμνά κλαδιά της μικρής ροδιάς μου.  

    Δεν ξέρω πόσο θα κρατήσουν αυτές οι επισκέψεις, δεν με ρώτησαν κιόλας, αλλά εύχομαι να διαρκέσουν όσο γίνεται περισσότερο γιατί,

 τι να την κάνω την φαντασμαγορία των μεγάλων πραγμάτων όταν έχω τα μικρά θαύματα στο μπαλκόνι μου;

Καλή Σαρακοστή! 💚


Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2024

Κυματισμός στο χρόνο

 





Έχω πολλές επιφυλάξεις για το αν θα καταφέρει να τα βγάλει πέρα τελικά.

Όταν μου ανακοίνωσε την απόφασή της να φύγει δεν την πίστεψα. Αποκλείεται να το εννοεί, σκέφτηκα. Κι όμως, το εννοούσε. Έτσι προχθές, με κάλεσε για καφέ δίπλα στη θάλασσα και εκεί μου ανακοίνωσε την ημερομηνία της αναχώρησης της. Τρομοκρατήθηκα. Αλήθεια. Προσπάθησα να την σταματήσω. Πού θα πας, τη ρώτησα, μόνη, στο πουθενά; Είσαι με τα καλά σου; Έχεις ιδέα τι μπορεί να σου συμβεί εκεί πέρα; Θα έχω παρέα το σκύλο μου, απάντησε σοβαρά. Μετά, άρχισε να μου περιγράφει το σχέδιό της, τα πράγματα που θα πάρει μαζί της: Λίγα βιβλία, γραφική ύλη και τη φωτογραφική μηχανή. Δεν μου άρεσε καθόλου αυτή η ιδέα, να χαθεί στην ερημιά για τόσο καιρό. Και για λίγο δηλαδή το ίδιο θα ήταν. Όσα φέρνει η στιγμή δεν τα φέρνει ο χρόνος, λένε. Κι αν σου συμβεί κάτι; επέμεινα ανόητα. 

Ε και; μου απάντησε χαμογελώντας και συνέχισε: Εγώ ελευθερώθηκα απ' την ελπίδα. Επιτέλους, τώρα μπορώ να ζω φυσιολογικά. Να ζω τις στιγμές, όπως τρέχουν οι λέξεις στην οθόνη του υπολογιστή μου, όπως αντικρύζω τον καταγάλανο ουρανό απ' το παράθυρό μου, όπως ακούω το γουργούρισμα της γάτας μου πάνω στην κοιλιά μου, όπως μυρίζω το φαγητό που ψήνεται στην κουζίνα..

 Τότε νιώθω την καρδιά μου να χτυπάει λίγο πιο δυνατά απ' το κανονικό...Καμιά δεύτερη σκέψη. Καμιά αίσθηση απώλειας. 

Όταν όλος ο κόσμος είναι στις χούφτες μου κι αναπτύσσεται μέσα στα λίγα τετραγωνικά του δωματίου μου, ολόκληρο το σύμπαν απλώνεται μπροστά μου ζωντανό σαν παλλόμενη καρδιά, κατακόκκινο σαν το αίμα της.

Όλα μας τα δίδαξε η φύση όταν δημιούργησε το πρώτο της κύτταρο. Μέσα σ' αυτό το σπειροειδές ιδεόγραμμα της ζωής έκλεισε μια ολοκληρωμένη ιστορία με παρελθόν, παρόν και μέλλον.  

Είμαι τώρα, και είμαι εδώ. 

Για αύριο, ουφφ πια ...ποιος νοιάζεται;


Υ.Γ. Συγγνώμη που δεν θα μπορέσω να απαντήσω σε σχόλια. Δεν έχω δυνάμεις. 💓


Ane Brun - Dating to love






 

Σάββατο 15 Ιουνίου 2024

ΑΝΤΙΠΟΛΙΣ




ΑΛΕΚΟΣ  ΦΑΣΙΑΝΟΣ



Βλέπω ένα στάχυ να ξεπροβάλλει από τη σκληρή πέτρα. 

Ζουζούνισμα μέλισσας και βόμβος εντόμων μέσα στη ζέστη.

Εδώ είναι το δοξασμένο τοπίο, εδώ ακριβώς φαντάσου τα βήματα των παλαιών ανθρώπων κάτω από τα δικά σου, αόρατα μα υπαρκτά.

Τα προβατάκια ήσυχα, με το σκυμμένο κεφάλι, αιώνια βόσκουν. Ένα σούρσιμο σαύρας ή φιδιού ακούγεται δίπλα σου, ανάμεσα από τις αστυβές.

Α! τι ωραία οι ακρίδες, τυφλωμένες από τη ζέστη, πέφτουν ασυνάρτητα πάνω σου...

Πιο κάτω, ο μικρός χείμαρρος με τις πικροδάφνες -ροζ ή άσπρες - και η μυρωδιά της λυγαριάς. Εκεί μέσα χώνομαι ολόκληρος και περπατώ, περπατώ ανάμεσα, γίνομαι κι εγώ δέντρο, μυρίζω ολόκληρος άρωμα θεϊκό και φθάνω σε παραλία. 

Οι χείμαρροι πάντα οδηγούν σε παραλία. Ωραίο ρέμα.

Εκεί στο ξέφωτο ακούς, πριν φθάσεις, το σύρσιμο των κυμάτων στα στρογγυλά βότσαλα, το ρυθμικό κροτάλισμα, πριν δεις την εικόνα. Εκεί έχει και κάτι γαλάζια κρίνα και μετά χρυσωμένη άμμος και αφροί και πιτσιλιές από νερά στο πρόσωπο, σαν από συντριβάνι. Κάθομαι και κοιτάζω. 

Να μείνω εδώ, να χαθώ κι εγώ μέσα στα νερά, στον ουρανό, στο ουράνιο τόξο της ζωής...

Νεαρέ, κοίτα το νερό, κοίτα το γαλάζιο χρώμα και όλα τα φυσικά. Το μυαλό πια να μη σφίγγεται από επιστήμη και άσφαλτο. Εδώ είναι η ζωή, η αιώνια ύπαρξη. 

Τα άλλα όλα είναι εξατμίσεις αυτοκινήτων, λόγια των εφημερίδων καθημερινά.


Αλέκος Φασιανός -"σήμερα και αύριο και χθες"  

Εκδόσεις Καστανιώτη 1988



  Γιώργος Ζωγράφος - Έλα μαζί μου




Κυριακή 2 Ιουνίου 2024

Ο Ρομαντισμός στα χρόνια της Digital Life




 



"Μη με ομιλής αν θέλης, 

μη με πης γοητευτικά 

λόγια αγάπης και λατρείας. 

Φθάνει να 'σαι εδώ κοντά,

να σε λέγω πως σε θέλω, να σ' εγγίζω, 

την δροσιά του πρωιού που αναπνέεις ν' αναπνέω 

κι αν και αυτά υπερβολικά τα βρίσκεις, 

να σε βλέπω μοναχά!"

Έπος καρδιάς - Κ.Π. Καβάφης 


Χρειαζόμαστε τον ρομαντισμό στην σύγχρονη εποχή;

Ανεπιφύλακτα, Ναι!

Μπορεί και σήμερα να αποτελέσει κίνημα πρωτοπορίας, όπως έγινε στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα, τότε που άνοιξε τον δρόμο σε πολλά επερχόμενα κινήματα στη λογοτεχνία και στις τέχνες. Και τώρα μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο αντίδρασης και αντίστασης στην συνεχώς κλιμακούμενη τάση του ανθρώπου να απορροφάται από την ασύδοτη χρήση της τεχνολογίας, που τον κάνει να ξεχνιέται μπροστά στο κινητό του και στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε τον σημαντικό ρόλο που έπαιξε ιστορικά ο Ρομαντισμός στο παρελθόν και ειδικότερα στην αλλαγή του τρόπου αντίληψης του κόσμου. Μια ομάδα ανθρώπων ήταν πάντα εκείνη που φανταζόταν τον κόσμο αλλιώς και μέσα από τις τέχνες και την λογοτεχνία εκδήλωνε την αντίδρασή της σε ό,τι θεωρούσε ξεπερασμένο.


"Τόσο πολύ μ' αγάπησες, Κυρά, 

που άκουγα διπλά τα βήματά μου!

Πάταγα 'γώ - στραβός - μες στα νερά;

Κι εσύ κοντά μου..."

Ουλαλούμ, Γιάννης Σκαρίμπας


Αλλά πώς ορίζεται ο ρομαντισμός; Τι είναι ρομαντισμός;

Είναι η επιθυμία να αντιτάξουμε το συναίσθημα ενάντια, όχι στην λογική αυτή καθ' εαυτή, αλλά στην μονόπλευρη κυριαρχία της λογικής.

Στο παρελθόν, μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Γκαίτε, ο Ουγκώ, ο Γκόγια και ο Μπλέηκ αντιτάχθηκαν στον νεοκλασικισμό και ανέδειξαν το πρωτοποριακό κίνημα του ρομαντισμού.


"Ποιος μες στην άγρια νυχτιά σαν άνεμος καλπάζει;

Ένας πατέρας που τον γιο του αγκαλιά κρατά

Κρατάει το αγόρι του σφιχτά και το σκεπάζει

Με ασφάλεια και θαλπωρή, ήρεμα και ζεστά

Γιε μου, γιατί το πρόσωπο σου κρύβεις μ' αηδία;

Πατέρα μου, δεν είδες τον Ξωτικοβασιλιά;

Δεν πρόσεξες το στέμμα του, το σκήπτρο, τον μανδύα;

Είναι η ομίχλη μοναχά, μόνο η συννεφιά

Έλα μαζί να φύγουμε αγόρι μου καλό

Έλα και τα πιο όμορφα θα παίξουμε παιχνίδια

Άνθη γλυκά, πολύχρωμα στολίζουν τον γιαλό

Και θα σου 'δώσει η μάνα μου, ολόχρυσα στολίδια


Πατέρα μου δεν πρόσεξες; Δεν άκουσες πατέρα;

Ο βασιλιάς των Ξωτικών μιλάει μες στη βραδιά

Ησύχασε αγόρι μου, άκουσες τον αέρα

Που πιάστηκε στις φυλλωσιές και τρέμουν τα κλαδιά

..........................

Πατέρα μου ο Βασιλιάς πλησίασε ξανά

Θα 'ρθεις μαζί μου κι αν δεν θες θα έρθεις με το ζόρι

Με πλήγωσε ο Βασιλιάς, και η πληγή πονά


Τρομάζει ο πατέρας του, στον έρημο το δρόμο

Κρατάει το παιδί σφιχτά και τρέχει πιο γοργά

Κι έφτασε στο καλύβι του μ' ένα μεγάλο τρόμο

Μα το παιδί του πέθανε κι είναι πολύ αργά"

Γιόχαν Γκαίτε - Ο Ξωτικοβασιλιάς


Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ προβάλλει μια ιδιαίτερα φορτισμένη ρομαντική αντίληψη περί κοινωνικής ισότητας που στο τέλος οδηγεί στην Γαλλική Επανάσταση. 

Οι ίδιες αυτές ρομαντικές απόψεις ενέπνευσαν και τον Σέλλεϊ για να γράψει τον Ύμνο στην ελευθερία και να εμπνεύσει κι εκείνος με την σειρά του τον Μπετόβεν να συνθέσει την 9η συμφωνία του. 

Η ίδια ρομαντική αντίληψη ενέπνευσε την Ελληνική επανάσταση και το κύμα των φιλελλήνων που κατέφθασε στη χώρα μας για να πολεμήσει μαζί με τους σκλαβωμένους Έλληνες για την ρομαντική ιδέα της Ελευθερίας και της ισότητας των λαών.


"Τίγρη! Τίγρη!

Πυρωμένη λάμψη,

μέσα στης νυκτός τα δάση,

ποιο θα μπορούσε

χέρι αθάνατο ή μάτι

απ' τη φοβερή σου συμμετρία

ν' αντιγράψει κάτι;"

Γουίλιαμ Μπλέικ Ποιήματα - εκδόσεις Αρμός, μετάφραση Κώστα Λάνταβος


Και στην συνέχεια η τέχνη παίρνει τον λόγο με επαναστατικά έργα που έρχονται σε πλήρη σύγκρουση με τον μέχρι τότε κυρίαρχο κλασικισμό. 

Η ψυχρότητα, η σκληρότητα και η στεγνή αποτύπωση των ιδεών ανατρέπονται με ένα σκανδαλώδη τρόπο από τους ρομαντικούς που μιλούν με την γλώσσα του συναισθήματος. 

Ο ρομαντισμός φέρνει στην επιφάνεια τον ιμπρεσιονισμό, δηλαδή την ευαισθησία στην γραφή, στην ζωγραφική, στις ιδέες. Κι αυτό είναι μια μεγάλη επανάσταση. 

Η επιθυμία να αντιταχθούν τα συναισθήματα απέναντι στην μονόπλευρη κυριαρχία της λογικής είναι πλέον επιτακτική. Να προβληθεί με περισσότερο πάθος και ζωντάνια ο ψυχικός κόσμος του ανθρώπου, οι αδυναμίες και τα πάθη του. 

"Ετούτη την συνήθεια την είχε από παιδάκι: 

να 'ρχεται στο δωμάτιο κάθε πρωί για λίγο. 

Εκεί την επερίμενα σαν ηλιαχτίδα ελπίδας. 

"Καλή σου μέρα" μου 'λεγε "γλυκέ μου πατερούλη!" 

Τότε την πένα μου 'παιρνε, άνοιγε τα βιβλία, 

καθόταν στο κρεβάτι μου, πείραζε τα χαρτιά μου 

και γέλαγε - μα άξαφνα έφευγε σαν πουλάκι."  

Βίκτωρ Ουγκώ - Ετούτη η συνήθεια

Και σήμερα τι γίνεται που η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι ραγδαία και έχει αλλάξει εντελώς τον τρόπο σκέψης και ζωής των ανθρώπων; Που έχει αποχαιρετίσει προ πολλού ο άνθρωπος το συναίσθημα και η λογική του συμφέροντος και της κακώς εννοούμενης πολλές φορές προόδου μας παγιδεύει σε έναν στείρο τρόπο σκέψης και διαβίωσης; 

Σήμερα που, όσο οι επιστήμες εξελίσσονται τόσο η ανθρωπιά και η ευαισθησία συρρικνώνονται; Πού βρίσκεται το συναίσθημα μέσα σ' αυτό το κάδρο της τεχνητής νοημοσύνης; Παράγονται άραγε και τεχνητά συναισθήματα; Υπάρχει η δυνατότητα να παραχθεί τεχνητός έρωτας, τεχνητή λύπη ή χαρά; 




Η προοπτική να εξαφανιστούν λίγο-λίγο οι γκαλερί και τα μουσεία είναι υπαρκτή. Ήδη έχει κάνει δυναμικά την εμφάνισή της η διαδικτυακή τέχνη (internet art, net art) μια μορφή τέχνης νέων μέσων που διανέμεται μέσω Διαδικτύου. 

Σήμερα όλα παράγονται και παρουσιάζονται ψηφιακά, η ζωγραφική, η γραφή, το σχέδιο, η γλυπτική η μουσική. 

Οπότε, τι απομένει; Θα παραδοθεί ο άνθρωπος αμαχητί στη λαίλαπα της άκρατης τεχνολογίας που έφτασε να διαμορφώνει συνειδήσεις ή θα αντισταθεί σ' αυτήν χρησιμοποιώντας το μοναδικό μέσον που διαθέτει απέναντι στην "ανέπαφη συναλλαγή": τον ρομαντισμό;